02.10.2015

Afrika Batı Sahra için BM’den Adalet Talep Ediyor

Fas kuvvetleri Batı Sahra sığınmacılarının kaldığı kamptaki binlerce çadırı söktü. | Fotoğraf: Dosya / AFP

İnsan hakları grupları Fas askeri işgali altındaki ülkede Yerli Sahrawi nüfusa karşı kötü muamelenin yaygın olarak uygulandığını söylüyorlar…

Afrika ülkeleri Salı günü Birleşmiş Milletler’de Batı Sahra’nın ihtilaflı topraklarının kurtuluşu taleplerini yinelediler.

Namibya Cumhurbaşkanı Hage Geingob Birleşmiş Milletler’in 70. Genel Kurulu’nda Batı Sahra’nın kendi kaderini tayin hakkına sahip olduğunu söyledi ve ihtilaflı bölgede kendi kaderini tayin hakkında uzun zamandır beklenen referandumun yapılması çağrısında bulundu.

Geingob “Bizler eşit bir şekilde Batı Sahra’da özgür ve adil bir referandum düzenlenmesi amacıyla, tüm Güvenlik Konseyi ve Genel Kurul kararlarının acilen uygulanması için çağrıda bulunuyoruz,” dedi.

Geingob eski siyasi çıkmazlarla Batı Sahra’nın yıllarca belirsizlik içinde bırakılmasıyla ilgili hayal kırıklığını ifade eden en son Afrika lideri oldu.

Kuzey Afrika’da yerleşimin az olduğu topraklar olan Batı Sahra’nın çoğu 1975 yılından bu yana Fas ordusunun işgali altındadır.

Kısmen tanınan Sahrawi Arap Demokratik Cumhuriyeti (SADR) bayrağı bir mülteci kampında hükümet binasının Batı Sahra’nın tartışmalı topraklarının uzağında çırpınıyor. | Fotoğraf: Ryan Mallett-Outtrim / Green Left Weekly

1991 Yılında, BM arabuluculuğunda ki ateşkese kadar bölgenin doğusunda ince bir şerit halinde uzanan yerli bağımsızlık hareketi Polisario Cephesi’nin idaresindeki topraklarda Fas işgaline karşı gerilla savaşı yürütülüyordu.

Ateşkes şartlarına göre bölgede kendi kaderini tayin hakkı referandumunun denetlemesi görevi ile bir BM misyonu oluşturuldu. İnsan hakları gruplarının bölgedeki yerli nüfus Sahrawilere karşı yaygın insan hakları ihlalleri ile suçladığı Fas’la yirmi yılın üzerinde bir süredir oylama yapılmaması nedeniyle başarısız olan misyon bağımsızlık savunucuları tarafından şiddetle eleştirildi.

Bir Batı Sahra insan hakları grubunun bu yılın başlarında yayınladığı rapora göre 300.000 kadar Sahrawi, Fas güvenlik güçleri tarafından kötü muamele gördü.

Sahrawi liderliğindeki Polisario hükümeti küresel anlamda sınırlı bir tanıma sahipken Afrika kıtasının genelinde geniş şekilde desteklenmektedir.

Kısmi tanınan devlet Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti Afrika Birliği’nin tam üyesidir ve Polisario BM Genel Kurulu’nun bu ayki oturumuna bir heyet gönderdi.

Oturum açılır açılmaz Afrikalı liderler geniş aralıkta Batı Sahra’nın kaynayan krizini çözmek için derhal harekete geçilmesi talebinde bulundular.

Güney Afrika Cumhurbaşkanı Jacob Zuma Pazartesi günü “Bizler Batı Sahra halkına verdiğimiz desteği yineliyoruz ve kendi kaderini tayin hakkı, özgürlük, insan hakları ve onuru konusunda verdikleri mücadelede onları desteklemesi için uluslararası topluma çağrıda bulunuyoruz,” dedi.

Aynı gün, Zimbabwe Devlet Başkanı Robert Mugabe, Fas işgali altında yaşayan Sahrawi halkına karşı Fas baskısı iddiaları karşısında “derin endişe” duyduğunu söyledi.

Mugabe mecliste yaptığı konuşmada “Batı Sahra’nın sömürgelikten çıkışını neticelendirmek ve yapılması gerekenleri süratle sonuçlandırmak için Birleşmiş Milletler’i göreve çağırıyoruz,” dedi.

Benzer düşünceleri dile getiren Nijerya Cumhurbaşkanı Muhammaddu Buhari’de Batı Sahra’daki çatışmada çözüm olarak BM’nin öz değerleri olan “barış içinde bir arada yaşama ve kendi kaderini tayin hakkı” için temyize başvurmasını talep etti.

Buhari ayrıca “Bu yılki tartışmalarda yaptığımız gibi Birleşmiş Milletler’in kurulmasına öncülük eden ilkeleri kendimize hatırlatmamız lazım,” dedi.

Buhari konuşmasına Batı Sahra ile İsrail-Filistin çatışmasını karşılaştırarak devam etti…

“Bu bağlamda … Batı Sahra’da olanlar ve Filistin halkı için çözülemeyen ulusların kendi kaderini tayin hakkı meselesi her iki ülke için sınıflandırılarak Birleşmiş Milletler tarafından ayarlanması nedeniyle daha fazla gecikme veya engel olmadan ulusların bu devredilemez hakkı garantiye alınmalı ve yerine getirilmelidir,” dedi.