Meksika: Devlete Ve Çetelere Karşı Halk Direnişi – Derleme

Halkın Öz-savunması

Son aylarda Michoacán’ın batısında Tapınak Şövalyeleri (Knights Templar) uyuşturucu kartelinin yeniden güçlenmesi ile şiddet tırmanışa geçti. Oysa ki 2013’te hayat bulan silahlı öz-savunma grupları çetenin hakimiyetini zayıflatmayı başarmıştı. Ancak öz-savunma hareketi hükümet tarafından hemen bastırıldı ve böylece çeteler yine güçlenmeye başladı. Hükümetin çetelerin şiddetini görmezden gelmesine karşılık olarak yerel halklar ve öz-savunma grupları 10 Kasım’da Coahuayana, Chinicuila ve Aquila kasabalarındaki hükümet ofislerinin kontrolünü ele aldılar ve federal otoyolu kestiler. Bir gün sonra görüşmeye yanaşan hükümet yetkilileri halka kulak vermek yerine eylemcileri barikatı kaldırmazlarsa güç kullanmakla tehdit ettiler.

Çetelerin şiddetinden ve hükümetin vurdumduymazlığından usanan Meksiko, Iztapalapa’daki yerel halk, sokak sokak öz-savunmayı örgütlemeye başladı. Benzer şekilde Cuetzalan, Puebla halkı da belediye meclisi önünde protesto yapmanın yetersiz olduğuna karar verdi. 20 Kasım’da, Meksika Devriminin 106’ıncı yıldönümünde bölge halkı, çiftçi ve yerli grupları birleşerek devriyeleri örgütlemeye karar verdiler. Ardından çevreyi tehdit eden ve bölge halkının izni olmaksızın sürdürülen elektrik baz istasyonu inşaatını kalıcı olarak durduklarını ilan ettiler.

Bu yılın Ekim ayında Halkın Güvenlik Güçleri Bölgesel Koordinasyonu (CRAC-PC) kuruluşunun 21’inci yılını kutladı. CRAC-PC, 153 yerli bölgesinde faaliyet gösteriyor ve yaklaşık 2 bin üyesi var. ABD ve Meksika’daki resmi polisin aksine, CRAC-PC yerel halkın öz-savunma gücü olarak çalışıyor. Birlikler her yerelin halk meclisinde mutabakatla kuruluyor. CRAC-PC üyeleri aynı zamanda o toplumun üyeleri ve halk meclisi tarafından rotasyona tabi olarak bu göreve getiriliyorlar, meclise hesap veriyorlar ve her durum ve zamanda gerektiğinde meclis tarafından görevden alınabiliyorlar. Her ne kadar CRAC-PC içinde bölünmeler yaşansa da ve hükümetin saflarına kayanlar olsa da, genel olarak bakıldığında halkın öz-savunma gruplarının faaliyet gösterdiği bölgelerde suç oranı ciddi şekilde düştü ve bu gruplar gerektiğinde yerel halkı kartellere, şirketlere ve devlete karşı korumak için harekete geçebildi.

CRAC-PC devlet baskısına maruz kaldı, liderlerinden Nestora Salgado tutuklandı. Salgado Mart ayında serbest bırakılsa da grubun diğer üç üyesi 3 yıldır tutuklu bulunuyor. CRAC-PC liderlerinden aynı zamanda öğretmen olan Irineo Salmerón Dircio 23 Kasım’da Tixtla’da kaçırıldı. Karşılık olarak CRAC-PC iki noktada federal otoyolu kesti. Dircio’un cesedi iki gün sonra bulundu. Yine Tixtla’da, 28 Kasım’da, aktivist Luis Tenero Encarnación kaçırıldı ve 30 Kasım’da vurularak öldürülmüş halde bulundu. Irineo cinayetini üstlenen Patronlar (Los Jefes) çetesi gövde gösterisi için Tixtla’da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Buna cevaben CRAC-PC, Tixtla bölge halkı ile beraber silahlı devriye gezdi ve kendilerine yönelik saldırılar devam ettiği sürece silah bırakmayacaklarını açıkladı.

Guerrero’daki Ruptura Kolektifi de, dördüncü yılını ve Alacatlazala’daki yeni biriminin kuruluşunu kutlayan Barış Ve Adalet İçin Bölgesel Koordinasyon – Yurttaşlar ve Halkın Milisleri (CRSJ-PCP)’ni model alarak örgütlenmeye başladı.

Chiapas’ta direniş

15 Kasım’da Chiapas ‘taki 11 belediyenin üyeleri 12 günlük bir tura çıktılar. San Cristóbal’da sonlanan güzergah boyunca neoliberal projelerin tehdidi altındaki bölge halkları ile iletişime geçtiler. Yaşam ve Toprağı Savunma Hareketi (MODEVITE), ‘Pueblo Creyente’ adıyla bilinen kurtuluş teolojisini savunan yerli Katolik papazların projesi olarak çıktı: “ Halkı kendi özerkliğimizi inşa etmek, ilk ulus olarak yaşam hakkımızın tanınmasını sağlamak için örgütlemeyi amaçlıyoruz. Ormanlarımızı, ırmaklarımızı savunmak için sesimizi birleştirmeliyiz. Hükümetin maden çıkarma endüstrisini ve bizim rızamız olmadan dayatılan mega-projeleri durdurmasını istiyoruz. ”

Tam 11 eyalet boyunca seyahat eden Kayıp Göçmen Anneleri Karavanı 18 günlük yolculuğunu 3 Aralık’ta Tapachula, Chiapas’ta tamamladı. Orta Amerika’dan 41 ebeveyn Meksika’da kaybedilen, öldürülen göçmenlere dikkat çekmek ve Başkan Peña Nieto’nun ABD’nin buyruğuyla 2014’te yürürlüğe soktuğu ve Meksika üzerinden geçiş yapan göçmenlerin hayatını riske atan Güney Sınırı Planını protesto etmek için bu yolculuğa çıkmıştı.

Ejido Tila ve San Sebastian Bachajón özerk yerli bölgelerinde halk, yerel politikacıların devletin özerk bölgelere müdahalesini meşrulaştırmak adına şiddeti tırmandırdıklarını haykırdı. Bachajón’da halk, ‘solcu’ MORENA partisinin yerel lideri Juan Jiménez’i asıl sorumlu ilan etti. Tila’da ise halk köyün girişine barikat kurarak paramiliterlerin ve provokatörlerin girişini engelledi.

Ixtacomitán’daki bir işçi sorununu çözmek için devreye giren militan CNTE sendikasından dört öğretmen yerel politikacılarla ve satılmış SNTE sendikası ile bağlantılı kişilerce vuruldu. Roberto Díaz Aguilar hayatını kaybederken diğer üç kişi yaralı kurtuldu.

Ve tabi ki Chiapas’tan konuşup da Zapatista’lardan bahsetmemek olmaz. Geçtiğimiz üç hafta içerisinde dört açıklama yaptılar, bunlardan ikisi Ulusal Yerli Kongresi ile ortaktı. İlki 2018 için bir başkan adayı çıkarma önerilerine karşı yöneltilen eleştirilere cevap niteliğinde olan “Tek Bir İnsanın Kararı Değil” oldu. İkincisi ise başkan adayı çıkarıp çıkarmamak konusunda yapılacak açıklamanın ve sürdürülen tartışmaların takvimini içeriyordu. Üçüncüsü ‘Anlayabilmek İçin Anlatı’ başlığını taşıyordu. Otuz sayfalık açıklama Zapatistaların başkanlık seçimlerine katılma fikrine nasıl ulaştıklarını dillendiriyordu. Dördüncüsü de Meksika’daki yerli halkları hedef alan saldırıları kınarken Duran Kaya direnişine selam gönderiyordu.

Oaxaca yeni valisini ‘hoş’ karşıladı

Başkan Peña Nieto’nun partisinden Alejandro Murat 1 Aralık’ta Oaxaca’nın yeni valisi olarak göreve başladı ama bazı ‘sorunlar’ çıktı. Murat, ‘yakın geçmişin en baskıcı valilerinden biri’ olarak kabul edilen eski vali José Murat Casab’ın oğlu.

Murat’ın göreve başlamasını engellemek için kitlesel eylemler planlandı, ancak devletin de planları vardı. Miahuatlán’ın dışında 28 Kasım’da bir otobanda durdurulmadan önce güneydeki dağlık bölgeden 700 kişilik bir konvoy Oaxaca’ya doğru yol alıyordu. Kamyondakiler önce lastikleri patlattılar, sonra lastiklere ateş ettiler. Konvoydaki halk kamyonu yoldan çekmeyi başardı ancak bu sefer de polis barikatı önlerini kesti. Tam 300 polis otobanı kapatarak 12 saat boyunca konvoyun geçişini engelledi.

Oaxaca’da, Meksikalı İşçiler Konfederasyonu adı altında, PRI yandaşı sendikaların oluşturduğu bir grup militan öğretmenlere ve Murat’ın göreve gelmesini protesto edenlere karşı savaşacağını duyurdu. Göstericileri engellemek için barikatlar kurdular. Buna karşılık ise militan CNTE sendikası 30 Kasım’da tüm eyalette 37 yerde barikat kurdu ve göstericileri eyalet kongresinden uzak tutmak için çekilen bariyerleri yıktı.

Muhtemelen kendisini Trump’ın 20 Ocak’da hissedeceği gibi hisseden Murat halka açık yemin törenini iptal etti ve ofisine saklandı. Ofisinde ettiği yeminin ardından Zócalo’da yürümeye kalkıştığında ise halkın “katil!” haykırışları ile karşılaştı.

20 Kasım’da, Zanatepec, Isthmus bölgesinde 5 bin kişi bölgenin ‘madencilikten arındırılması’ve federal hükümetin dayattığı, 30 bin hektar alanı etkileyecek beş madencilik projesinin iptali için yürüdü. Tıpkı Zapatistalar gibi Oaxaca halkı da Dakota boru hattına karşı direnen Duran Kaya Kabilesi ile dayanışma mesajı yayınladı.

Medya cephesinde direniş

Yoldaşlar özerk, kendilerinin yönettiği bir TV istasyonu için harekete geçtiler ve ilk test programlarını Kasım’da yaptılar.
Uluslararası gazetecilik ödülünü almasından sadece saatler önce 5 kişi 13 Kasım’da, Carmen Aristegui’nin Meksiko’daki ofisine zorla girdi. 18 Kasım’da foto-muhabir Mario Delgadillo Ramos, Tezoyuca’daki evinin dışında vurularak katledildi. 24 Kasım’da ise La Cumbre, Puebla’daki yerli Tlayole halkı radyosu saldırıya uğradı. Radyonun iki çalışanı canlı yayındayken darp edildi, yardıma gelen üçüncü çalışan ise göğsünden vurularak yaralandı. Saldırganların yerel yetkililerle bağlantıları tespit edildi.

Son olarak ise 26 Haziran’da polis tarafından öldürülen Huajuapan, Oaxaca’dan anarşist gazeteci Salvador Olmos García üzerine İngilizce altyazılı kısa bir belgesel gösterime girdi.

Eylemler

19 Kasım’da Meksiko’daki anti-faşist yürüyüşe polis saldırdı, tutuklanan anarşist eylemci sonradan serbest bırakıldı.**https://isyandan.org/haberler/dunyadan-anti-fasist-eylemler-derlemesi-14-kasim-haftasi//**

Jornada global d apoyo a jornaler@s d #SanQuintín
Contra la explotadora Driscoll's ?#BoycottDriscolls#ThanksGiving pic.twitter.com/ZCAPrY4gMx

— Compa Liliana (@Loe_25sept) November 21, 2016

Ayrıca 19 Kasım’da hem ABD’de hem de Meksika’da, Driscoll’s Berries firmasına ve San Quintín, Baja California’da 80 bin tarım işçisinin sömürülmesine karşı eylemler gerçekleştirildi. Gösterilerde Driscoll’s şirketinin işçilerin bağımsız sendikası ile müzakereye oturması ve toplu sözleşme hakkını tanıması talep edildi.

Yüzlerce polis 22 Kasım’da Meksiko’daki otonom Chanti Ollin merkezine baskın düzenledi. Aralarında 3 yaşında bir çocuğun da bulunduğu 26 kişi gözaltına alındı. Sınır dışı edilen yabancı uyruklu bir kişi dışında hepsi serbest bırakıldı. Mekan ise zorla boşaltıldı. 4 Aralık’ta ise boşaltılan merkezin önünde kamp kuruldu ve şehirdeki soylulaştırma ve baskıya karşı nasıl örgütlenileceği konusunda forum yapıldı.

25 Kasım Uluslararası Kadına Karşı Şiddete Hayır Günü’nde Meksiko ve Oaxaca’da eylemler düzenlendi. Toprak Savunmasında Kadın Hareketi’nin Üçüncü Meclisi de Chiapas’taki toplantılarında “patriyarkal kapitalist sistemi’ mahkum eden bir bildirge yayınladılar.

#AlertaPedregales en este momento están agrediendo a los compañeros de .@VecinoPedregals exigimos a @ManceraMiguelMX alto a la represión pic.twitter.com/xkZ2TReBs2

— PLANTON X 43 (@PlantonxAyotzi) December 5, 2016

5 Aralık’ta bir gece yarısı operasyonu ile 300 Meksiko polisi Pedregales, Coyoacán’daki direniş kampına saldırdı. Kamp, mahalledeki açık alana inşaat yapmayı ve böylelikle alandaki yerel su kaynağının kontrolünü de eline almayı planlayan gayrimenkul şirketinin faaliyetlerini durdurmak için Nisan ayında kurulmuştu. Gün boyunca halk polisle çatıştı ve şirketin inşaat alanına girmesini engellemeye çalıştı.

Kaynak: Bu yazı Scott Campbell  tarafından hazırlanan ve It’s Going Down sitesinde yayınlanan derlemeden özetlenmiştir.