Nepal’in Yıkıntıları Arasından Maoistler Mi Yükselecek?

Büyük depremin politik ve jeopolitik sonuçları

Bir çok insan Nepal’i vuran, son tahminlere göre 5,000’nin üzerinde insanın hayatını kaybetmesine ve çok daha fazlasının yaralanmasına sebep olan depremin ardından düşünmeye başladı: Nepal hükumetinin depremzedelere  yardım ulaştırılmasında  neden bir faydası olmadı?

Bu sorunun cevabı Nepal’in aslında tam olarak bir hükumete sahip olmadığı gerçeğinde yatıyor. Uzun yıllardan beri ülke işlevsel bir hükumetin varlığını imkansız kılan bir politik ve etnik çatışmalar batağına saplanmış durumda.

Nepal günümüzde iki büyük komşusu Hindistan ve Çin’in hakimiyet kurma ve hatta doğrudan ilhak girişimlerine karşı hassas bir denge tutturma çabası içerisinde. Hindistan, eskiden Nepal’den bile küçük bir bağımsız Himalaya krallığı olan Sikkim’i çoktan yutmuş durumda ve Hintli emperyalistler uzun zamandır kapıları zorluyor. 2013’teki son parlamento seçimlerinde en çok koltuk sayısını kazanan Nepal Kongre Partisi, Hindistan’daki kardeş partinin bir uzantısı gibi davranıyor ve genel olarak Hindistan’ın çıkarlarını gözetiyor. Diğer taraftan Çin ise parlamentoda asla çoğunluğu elde edememiş olmasına karşın gerçek Maoistler, yani Birleşik Komünist Parti(Maoist) ile kısa süren ve hemen dağılan bir koalisyon hükumetine girmiş olan Çin yanlısı Nepal Komünist Partisi (Birleşik Marksist Leninist)**http://www.nationsencyclopedia.com/knowledge/Communist_Party_of_Nepal.html/**içerisinde etkin unsurlara sahip. Şu anda iki ayrı partiye bölünmüş olan, ancak zamanında seçilmiş hükumete karşı – Maoist militanların resmi ordu içerisinde sindirilmesi ve ateşkes imzalanmasıyla sonuçlanacak olan – bir isyan yürütmüş Birleşik Komünist Parti(Maoist)**Nepal Birleşik Komünist Partisi Resmi Sayfası: http://ucpnmaoist.org/Default.aspx/** ise Dörtlü Çete yanlısı Maoistlerden oluşuyor.

Sikkim, 1975’te Hindistan’ın bir eyaleti haline geldi.

Bu karmaşık politik yapılanmaya ilaveten kendi partilerine sahip ve başkent Katmandu’nun hakimiyeti altındaki geleneksel merkeziyetçi model yerine, federal bir yapıyı tercih eden etnik azınlık grupları da mevcut. Sürgündeki çoğu üyesi ölmüş olan kraliyet ailesine hala sadık olanların varlığı ise durumun karmaşıklığını daha da derinleştiriyor. Kralcılar bir zamanlar Çin’in hakimiyet politikalarına ve Hindistan’ın fiili ilhakına karşı durabilen yegane bağımsız siyasi güçtü. Ancak bu durum, veliaht’ın 2001 yazında kral ve kraliçeyi ve bunun yanı sıra kendi kardeşleri ile kuzenlerini de öldürmesiyle değişti.

Yeni kral sıkı yönetim ilan edip bütün siyasi partileri fes ettiğinde, binlerce insanın ölümüne yol açan ve ülkeyi felce uğratan Maoist isyanını tetikledi. Nepal bir daha asla eski haline dönmedi. Kral sonunda tahttan indirilmiş ve cumhuriyet kurulmuştu, ancak Hindistan ve Çin yanlıları ile Maoist fraksiyonlar arasındaki politik açmaz, işlevsel bir yönetim mekanizmasının kurulmasını imkansızlaştırmıştı.

Büyük güçlerin bölgesel çatışmalarının – Çin’e karşı Hindistan, Hindistan’a karşı Pakistan, ABD’ye karşı Çin, Taliban’a karşı Hindistan ile ABD – arasında sıkışıp kalan Nepal şimdiye değin bağımsızlığını güçlükle de olsa korudu. Fakat Nepal, kendi içindeki merkezkaç kuvvetinin ülkeyi parçalara ayırması tehdidiyle karşı karşıya; bu Nepal’i çevredeki büyük aktörlerin, özellikle de Nepal’i Büyük Hisdistan’ın bir eyaleti yapmayı her şeyden çok arzulayan Yeni Delhi’deki**Hindistan’ın başkenti/** Hindu milliyetçilerinin yönetimindeki Hindistan’ın insafına bırakıyor.

Böyle bir durumda tek gerçek muhalefet Dörtlü Çete’nin takipçileri olan, Çinli “revizyonistler” ile olanların yerel şubesi Birleşik Marksist Leninist Partiye ve aynı zamanda Hintli emperyalistlere karşı duran Maoistlerdir. Maoistler aslında 2008 parlamento seçimlerinde en çok oyu alarak başa geçmelerine rağmen ordunun müdahalesi sonucu hükumeti bırakmak zorunda kalmışlardı. O günden bugüne her fırsatta Halk Savaşı’nı (Nepal İç Savaşı) yeniden alevlendirme tehdidinde bulunmuşlardır.

Hem mecazi anlamda hem de kelimenin tam anlamıyla yıkıntı haldeki Nepal’de, Maoistlerin büyük bir geri dönüş sergilemek için yolları açıktır. Depremden günler öncesinde işletmeleri ve diğer hizmetleri sekteye uğratan ulusal çapta bir grev düzenlemişlerdi. Bana kalırsa bu Maoist eylem, üç gün sonra sonlandırılmış olsa bile, Kongre Partisi liderliğindeki hükumetin ülkeyi felce uğratan deprem felaketiyle baş etme konusunda devamlı olarak sergilediği yetersizlik, gelecekte olacakların önsemesi olabilir.

Komünizmin Rus versiyonunun çökmesi ve onların baş rakipleri Çinlilerin görünürde – Nepal Maoistlerinin ifadesiyle – “Wall Street’ten bile daha kapitalist revizyonistlere” dönüşmesiyle beraber dünya Marksizm-Leninizm’e tıpkı frenolojiye (kafatasçılık) baktığı gibi bakmaya başlamıştı: Ciddiye alınmaması gereken bir ideolojik çıkmaz.

Bu düpedüz yanlıştır. Leninizm’in Maoist versiyonu dünyanın en yoksul bölgelerinden biri olan Güney Asya’da hala milyonlara ilham vermeye devam ediyor: Bu sadece Nepal için değil özellikle doğu eyaletleri başta olmak üzere Hindistan için de geçerli. Orada kitlesel tabanı olan ve doğu eyaletlerinin kontrolünü kazanmış olan birçok Hintli Maoist parti mevcut ve uzun soluklu Naksalit gerilla hareketi, kendisini ezmeye yönelik bütün çabalarına rağmen giderek daha baskıcı bir hale gelen Hindistan merkezi hükumetini zorlamaya devam etmekte.

Naksalitlerin etkin olduğu bölgeler.

Nepal kendine has dağlık coğrafyasıyla uzlaşmaz Maoistler için gerçek bir kaledir ve ideolojileri uğruna silaha sarılmaya hazır milyonlarca Küçük Kızıl Kitap takipçisi militana ev sahipliği yapmaktadır. Silahlı mücadeleye kalkışılırsa/kalkışıldığında ise kuşkusuz Yeni Delhi’den bir yanıt beklenmelidir, ki en azından “acil durum” sürdüğü müddetçe Nepal Kongre Partisi hükumeti bu müdahaleyi memnuniyetle karşılayarak Hindistan’ı içeri buyur edecektir.

Nepal bir zamanlar komşusu olan Bhutab ve Sikkim’le aynı kaderi mi paylaşacak? Çin’in böylesi bir sonuçtan memnun kalması beklenemez; eğer bu durum gerçekleşirse Pekin buna ancak Washington’un dayatmasıyla sessiz kalabilir. Yeni Hindu milliyetçisi yönetimle flörtleşen ABD Hindistan’ın yoluna çıkmayacaktır: Rusya’nın Çariçe II. Katerina döneminden beri Kremlin’in bir eyaleti olan Kırım’ı alması “saldırı” olarak nitelendirilirken, diğer yandan binlerce yıldır bağımsız olan bir krallığın Hindistan tarafından işgali Washington ve yandaş medyası tarafından büyük ihtimalle “insani müdahale” olarak sunulacaktır.

Hazırlayan: Justin Raimondo

Kaynak: http://original.antiwar.com/justin/2015/04/28/will-maoists-arise-out-of-nepals-ruins/