30.12.2015

Devrimci Tıp: Birinci Garifuna Hastanesi’nin Hikayesi [Belgesel Film]

Antropoloji konusunda yüksek lisans yapan Beth Geglia’nın, gazeteci Jesse Freeston ile birlikte yönettiği Devrimci Tıp: Birinci Garifuna Hastanesi’nin Hikayesi belgesel filmi ilk kez 2013 yılında gösterime girdi.

Film Honduras’ın ‘Karayip kıyısı, Colón’da bulunan küçük Ciriboya kasabasındaki topluluk tarafından işletilen ilk özgür hastanenin hikayesini anlatıyor…

Parke taş döşeli yolu veya elektriği olmayan bir kasabaya kurulan bu hastane Afro-yerli bir grup olan Garifunalıların yaşadığı topraklar üzerindedir. Hastane küçük bir topluluk için tesis edilmiş olsa da bölgedeki tüm insanlara hizmet vermektedir. Bu hastane pahalı sağlık hizmetleri, ulaşım ve Garifuna dilinde iletişime ihtiyaç duymadan halk için gerekli tüm sağlık hizmetlerini sunuyor.

Film, Ciriboya’da yaşayan toplumunun başarılarını vurgulamaktan fazlasını yapıyor. Beth “Film, bir insan hakkı olarak sağlık mücadelesi hakkındadır ki hastanelerde bunun bir parçasıdır ve film içerisinde konuyla ilgili evrensel mesajlar bulunmaktadır,” diyor.

Devrimci Tıp filmi, ABD üniversiteleri dahil olmak üzere bugüne kadar dokuz ülkede gösterilmiş ve 2015 yılında Visual Antropoloji Konferansı birincilik ödülünü kazanmıştır.

Sağlık Hizmetlerinin Kontrolünü Topluluk Yapıyor

Beth, filmde Garifuna halkının geçmişine de ışık tutarak “Garifuna halkının öyküsü köle ticaretine kadar uzanan, zorla yerinden etme ve mücadele içeriyor” diyor. Garifunalılar bugün, Honduras, Guatemala, Belize, Nikaragua ve Karayip kıyıları ile New York, Los Angeles gibi diğer büyük ABD kentlerinde yaşam mücadelesi veriyorlar.

Beth, “Honduras’ın Karayip kıyılarında yaşayan Garifunalıların bir hastane kurmasının, devletin onları ne kadar ihmal ettiğinin ve başarısızlığının bir göstergesi olduğunu,” söylüyor. Kendilerine sunulan sağlık hizmetlerinin eksikliğini fark eden topluluk harekete geçerek, azimle ve öz-örgütlenme ile Devrimci Tıp konusunu ele alıyor ve Birinci Garifuna Hastanesi’ni kuruyor…

Beth birinci Garifuna Hastanesi kurucu doktoru olan Dr. Luther Castillo ile tanıştıktan sonra Devrimci Tıp konusunda çalışmaya başlamış ve topluluğun hikayesini Garifuna topluluğunun diğer üyeleri ve Castillo’nun cümleleriyle anlatmış.

Filmde birinci Garifuna Hastanesi, Honduras sağlık sisteminin artan oranda özelleştirilmesine karşı alternatif bir sağlık modeli olarak sunuluyor ve hastane aynı zamanda Garifuna öz yönetiminin de bir sembolü olarak gösteriliyor.

Hastanenin çalışmaları öncelikle dünyanın dört bir yanında yaşayan Garifunalılar, ABD’li sendikalar, dayanışma grupları ve Küba hükümeti tarafından finanse ediliyor. Birinci Garifuna Hastanesi’nin mensupları yani Garifunalılar Küba’da eğitim alan tıp uzmanlarından oluşuyor. Elektriği olmayan kasabada bulunan hastanede röntgen cihazı, ultrason, diş hekimliği için gereken aletler ve laboratuvarlar için güneş panellerinden elektrik üretiliyor. Hastane kayıtlarına göre, on yıl içinde yarım milyondan fazla hasta ücretsiz olarak tedavi edildi.

Garifunalı doktorlar ve öğrenciler, bir tür anemi olan ve Ciriboya’da yaygın olarak görülen hemoglobin S üzerine bir çalışma yürütüyorlar. Bu çalışma hastalığın önlenmesi ve tedavi edilmesinde tıp uzmanlarına yardımcı olmasının yanısıra Hemoglobinopati’nin bilinmesine de katkı sağlamayı hedefliyor.