17.08.2020

Venezuela: Altos de Lídice Komünü

Bolivarcı Devrim’in az bilinen bir yönü olan Komünler ve komünal devletin gelişimi, eski Başkan Hugo Chavez tarafından ortaya konan 21. yüzyıl sosyalizmi perspektifinin ayrılmaz bir parçasıdır.

Bu yazı dizisinde, bu son derece ilginç yapıların ne anlama geldiğini, nasıl uygulamalar ortaya koyulduklarını ve Bolivarcı Devrim’in emperyalizmin siyasi ve ekonomik saldırganlığına maruz kaldığı koşullarda ne ifade ettiğini analiz edeceğiz.

“Komünal hükümete… komünal iktidara, halk iktidarına, özyönetime, komünal denetim ve özyönetim yapılarına geçmemiz gerekiyor.”

Hugo Chávez, 11 Haziran 2009

Altos de Lídice Komünü, Batı Caracas’ta bulunan kentsel bir komündür. Yaklaşık iki yıl önce kurulan komün, yıkıcı ekonomik kriz ve ABD’nin tek taraflı yaptırımlarının ortasında kolektif taban örgütleri yaratma ihtiyacından doğdu.

İlaca erişim, yeterli tıbbi müdahale ve beslenme, mevcut tek taraflı yaptırımların ortasında Altos de Lídice sakinlerinin ve Venezuelalıların çoğunun yaşam kalitesini derinden etkileyen toplumsal sağlığın bir bütünüdür ve bu nedenle Altos de Lídice Komünü’nün öncelikli gündemi olmuştur. Bu komite, devletin uyguladığı Barrio Adentro programında çalışan halk sağlığı doktorlarının dışında, sağlık alanında komünün bütünsel ihtiyaçlarını değerlendirmek için titiz bir değerlendirme ve planlama süreci oluşturdu. Sorun yerel tıbbi bakıma erişim, halk mutfağı ve özyönetimle yönetilen bir eczaneyi içeren entegre Halk Sağlığı Sistemi ile çözüldü. Sağlık Komitesinin etik değerlerle ortaya koyduğu örgütlenme biçimi komünal gelişme için zemin hazırladı.

“Fabrikası olmayan, ekilecek toprağı olmayan, sosyalist ticareti olmayan bir komün, komün değildir…”

Hugo Chávez, 11 Haziran 2009

Altos de Lídice, şu anda kentsel tarım alanları, geri dönüşüm, bakım ve onarım alanlarında, üretim birimleri yaratarak komünal ekonominin geliştirilmesine odaklanmıştır. Bu birimler veya kolektif mülkiyete sahip şirketler, toplulukta yaşayanlar için istihdam sağlamanın yanı sıra, diğer komünal projelere yatırım yapmak için ihtiyaç duyulan ürün, hizmet ve kaynakları sağlıyor. Kentsel tarım biriminin ürettiklerinin bir kısmı halk mutfağında kullanılıyor, kolektif mülkiyete sahip geri dönüşüm şirketi elde ettiği kârı, halka açık kamusal alanların korunması için kulanıyor. Bu pratik, özyönetimin sürekliliğinin sağlanması için zemin yaratıyor.

Altos de Lídice tek bir komünün devrim yapamayacağını anlayarak kendi yaşam alanın ötesine de bakıyor. Komün, El Maizal (Lara ve Portuguesa Eyaletlerindeki kırsal komün) tarafından ulusal bir komünal üretim ve dağıtım ağı kurma çağrısına olumlu cevap vererek dağıtım kanallarına çok az erişimi olan komünleri de desteklemeye başladı. Diğer komünlere uygun fiyatlarla kaliteli ürünler sağladı. Ülke çapında, üretimin kalitesini artırmak için ortak üretimi teşvik etti.

Altos de Lidice’nin sözcüleri “Başkan Chávez’in ortaya koyduğu komünal modelin kolektif irade, özyönetim ve özyeterlilik gibi temel unsurlarının sadece ekonomik ambargoya direnmek ya da yaşadıkları yerlerdeki belirli sorunları çözmek için değil, aynı zamanda emperyalist saldırganlığın ortasında Bolivarcı Devrim’in derinleşmesinde de kilit rol oynadığını” söylüyorlar…