İsyandan – Meksika: Emiliano Zapata’yı Katledilmesinin 97. Yılında Saygıyla Anıyoruz

Meksikalı devrimci Emiliano Zapata’nın tuzağa düşürülerek katledilmesinin 97. yılındayız. Katledenler kurşunlarla delik deşik ettikleri bedeni teşhir için halka açık bir meydana getiriler. Cesedin tanınmaz halde olduğunu gören bir ihtiyar Zapata’nın ölmediğini yüksek bir sesle haykırır ve bu cesedin Zapata’nın cesedi olmadığını söyler. Hemen yanına gelen bir köylü peki bu ceset Zapata’nın değilse Zapata nerede? diye sorar. İhtiyar yüzünü dağlara döner, “dağlarda ihtiyacımız olduğu zaman geri gelecek” der.

Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu NAFTA (Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması)’nın yürürlüğe girdiği 1 Ocak 1994’te San Cristobal ve 11 yerleşim yerine saldırıp işgal eder. Umut dalga dalga yayılır.

Bir dağ köyünde dede torununa seslenerek “Çatı arasındaki bölmede silahım var, onu bana getirir misin” der. Torunu “Ne yapacaksın dede” diye sorunca ” Zapata geri döndü, bana ihtiyacı var” cevabını verir. Meksika’nın yoksul köylüsü Zapata’nın geri döneceğine ilişkin taşıdığı inanç ile silahını saklamış ve beklemiştir.

Zapata’yı öldürülmesinin 97. yılında saygıyla anıyoruz.

Aşağıda Zapata’nın fotoğraflı bir biyografisi var.

1. Tam adı; Emiliano Zapata Salazar, 8 Ağustos 1879 tarihinde Gabriel Zapata ve Cleofas Salazar’ın on çocuğundan dokuzuncusu olarak, Anenecuicil köyünde dünyaya geldi.

Tam adı; Emiliano Zapata Salazar, 8 Ağustos 1879 tarihinde Gabriel Zapata ve Cleofas Salazar'ın on çocuğundan dokuzuncusu olarak, Anenecuicil köyünde dünyaya geldi.

2. 17 yaşına geldiğinde babasını kaybetti ve ailesine bakmak zorunda kaldı.

3. Zapata’nın ailesi, varlıklı olmamasına ve her an büyük bir yoksullukla karşı karşıya kalma tehlikelerine rağmen, Porfirio Diaz’ın diktatörlük yönetimine boyun eğmeyerek topraklarını korumaya devam etti.

Zapata'nın ailesi, varlıklı olmamasına ve her an büyük bir yoksullukla karşı karşıya kalma tehlikelerine rağmen, Porfirio Diaz'ın diktatörlük yönetimine boyun eğmeyerek topraklarını korumaya devam etti.

4. Zapata, gösterişli ve zengin görünümü ile her ne kadar toprak sahiplerine yakın bir izlenim uyandırsa da, köyünde saygı duyulan ve hayranlık beslenen biri haline geldi.

Zapata, gösterişli ve zengin görünümü ile her ne kadar toprak sahiplerine yakın bir izlenim uyandırsa da, köyünde saygı duyulan ve hayranlık beslenen biri haline geldi. — Bu durum onu, otuz yaşına geldiğinde yaşadığı köyün koruma komitesinin lideri yaptı. Bu göreve gelişinden bir yıl sonra da Meksika devrimi gerçekleşti.

5. 1910 yılında Zapata, Porfirio Diaz iktidarına karşı, Francisco I. Madero’nun adaylığını bir fırsat olarak gördü ve Modero ile gizli bir ittifak kurdu.

1910 yılına Zapata, Porfirio Diaz iktidarına karşı, Francisco I. Madero'nun adaylığını bir fırsat olarak gördü ve Modero ile gizli bir ittifak kurdu. — Bu yıllarda ülkedeki huzursuzluk gerilla gruplarının kurulmasını tetikleyecek noktaya geldi. Zapata da Morelos’ta kurduğu “Ejército Libertador del Sur” un komutanlığını üstlendi. Mayıs 1911’de, Pancho Villa ve isyancı köylülerin desteği ile Diaz yönetimi yıkıldı.

6. Francisco I. Madero’nun yönetiminde bazı yeni toprak reformları yapıldı ancak bu reformlar ve icraatlar Zapata’yı tatmin etmedi.

7. Zapata’nın asıl amacı yoksul köylüler için toprak elde etmekti.

Reformcu lider Francisco Madero toprak dağıtana kadar Zapata silahlarını bırakmadı.

8. Ayala Planı, Meksika tarihindeki en radikal değişim planıydı, toprakların kademeli olarak kamulaştırılmasını ve devrim sırasında kayıp veren ailelere maaş bağlanmasını öngörüyordu.

Ayala Planı, meksika tarihindeki en radikal değişim planıydı, toprakların kademeli olarak kamulaştırılmasını ve devrim sırasında kayıp veren ailelere maaş bağlanmasını öngörüyordu.

9. Zapata’nın diğer devrim liderlerinden farkı, entelektüel bir politikacı olmamasıydı, halkın arasından çıkmış, Meksika köylüsü, eğitimsiz ama zeki bir liderdi.

Zapata'nın diğer devrim liderlerinden farkı, entelektüel bir politikacı olmamasıydı, halkın arasından çıkmış, Meksika köylüsü, eğitimsiz ama zeki bir liderdi. — -Sloganı basit ve sadeydi; “tierra y libertad!” (toprak ve özgürlük)

10. Emiliano Zapata, kesinlikle entelektüel bir politikacı değildi. O’nun varoluşunun bu kadar güçlü olması , güçlü bir halkın, lidere ihtiyacı olmayan bir halkın ferdi olmasından geliyordu.

Emiliano Zapata, kesinlikle entelektüel bir politikacı değildi. O’nun varoluşunun bu kadar güçlü olması , güçlü bir halkın, lidere ihtiyacı olmayan bir halkın ferdi olmasından geliyordu. — Birileri ona gelip dünyanın başka yerlerinde de benzer olayların olduğunu, Rusya’da da halkın aynı şekilde ayaklandığını söyledi. Olanları sevinçle dinleyen Zapata ayağa kalkıp: “Gidelim Sovyetler’deki işçilere ve topraksız köylülere haber verelim, eğer ihtiyaçları varsa buradan 1.000 atlıyla yardıma gidebiliriz,” diye sevinçle bağırdı. Okyanus nedir bilmeyen, onu atlarla nasıl aşılabileceğini hiç düşünmeden direnişlerin evrensel bir örgütlülük oluşturmasını isteyen, hayallerinin peşinden koşan bu isyankar köylü ölene kadar bu uğurda savaştı.

11. Zapata’nın ordusuna katılmak istemiş gibi davranan albay Jesus Guajardo ile Zapata bir buluşma yeri ayarladılar.

12. Onu kısaca özetleyecek olursak: Okuma yazma bilmeyen bir dağ köylüsü, adaletsizliklere karşı biriken hıncın patlaması, halkın içinden bir yansıma.

Onu kısaca özetleyecek olursak: Okuma yazma bilmeyen bir dağ köylüsü, adaletsizliklere karşı biriken hıncın patlaması, halkın içinden bir yansıma. — Bir köylü ancak toprağa minnet eyler, efendilerin bitmek bilmeyen kazanma arzusuna değil: “Toprağın sahibi olmaz, biz toprağa aitiz ve bize nimetlerini sunduğu için ona minnettarız. Bu yüzdendir diktatörlüğe karşı silahlanışımız.”

13. “Dizlerinin üzerinde yaşamaktansa ayakta ölmek yeğdir” sözüyle tarihe geçen Meksika’nın ulusal kahramanı.

14. “Güçlü insanı zayıf halk yaratır. Güçlü halkınsa, güçlü insana ihtiyacı yoktur” diyerek bugünlere selam yollamış büyük insan.

15. “Yurda ve halkın özgürlüğüne düşman olanlar, her zaman halkın soylu davası uğrunda kendilerini feda edenlere haydut gözüyle bakmışlardır,” diyerek boğazımızda kalan cümleleri art arda dizmiş devrimci.