22.07.2015

Isabela Sanroque: Cinsiyet Ayrımcılığı, FARC-EP İçin Bir Sorun Mu?

Birkaç yıl önce, bir köylü kadın yoldaşı Mariana Páez’e “Komutan olduğunda bir kadın olarak ne yaptın?” sorusunu sorarken gördüm. “Sevgili yoldaşım, erkeklerle aynı şeyleri yaptım” diyen ve kendine has gülümsemesiyle konuyu kapatan Mariana’nın yanıtı ise oldukça ikna ediciydi.

Mariana Páez

FARC-EP’te ki düzenlemelerle ilgili olarak Mariana’nın cevabının gerçek ve somut olduğunun o zaman farkına vardım. Bununla birlikte, bizler örgütümüzün gövdesinde daha çok kadın lider olmasını istiyoruz. Bu konu çok kıymetli ancak ben bu konuyu basına yanıt vermek için seçmedim, gerilla kadınlar için “komutanlara sunulan kadın” misali yaygın olarak kullanılan hediye kavramı üzerine seçtim.

Komünist gerilla gücümüzün %35’ini kadınlar, % 50’den fazlasını gençler oluşturuyor. Gerilla güçlerine katıldığımızdan bu yana kadınlar olarak erkeklerle aynı hakları ve görevleri alıyoruz. İç tüzüklerimiz ve yönetmeliklerimiz de bu doğrultudadır. Yani bizler bıktıracak derecede tekrarlıyoruz.

Sekretarya’da hiç kadın olmaması gibi durumlar nedeniyle genellikle saflarımızdaki erkek komutanların üstünlüğü üzerine kitlelerde ortaya çıkan eğilim ve oluşan endişelere karşı bazı açıklamalar yapmamız gerekiyor.

Eğer, gerilla bir kadın komutanlık için uygunsa – örgütte en az iki yıl yer almış olmak, okuryazar olmak, devrimci ahlak ve liderlik vasıflarına haiz olmak koşullar arasında – gerilla komutan tanımı içinde yer alan aynı fırsatlara sahiptir. FARC-EP’in Kolombiya toplumunun yansıması olduğunu, bu nedenle bir arada olduğumuz yerlerde maçoluğun hala kendini var ettiğini ve bunun üstesinden yavaş yavaş geldiğimizi bilsek de bu statik basınç önemlidir.

Pek çok gerilla kadın eşit derecede önemli diğer görevleri yapmayı tercih etse de kendisinde askeri liderlik vasfının olmadığı gerekçesiyle yıllarca sınırlandırıldı. Örgütte yer alan her bir savaşçı kendi yeteneklerine göre seçiliyor çünkü sonradan pek çoğu kendini geri çekebiliyor. Patriyarkayı körükleyen sebeplerin başında eğitim geliyor. Bizler erkeklere önce baba olarak, ardından koca olarak kafadan boyun eğiyoruz ve bu bazı kadınlarda özgüven eksikliğine neden oluyor.

Kadınların kurtuluş mücadelesi ile toplumda meydana gelen değişimler ile kadınların gaspedilmiş yetkilerinde zorunlu olarak bir iyileşme belirtisi oluyor. Ama bu kişisel başarılarla değil bu amaçla örgütlenmiş kolektif bir tasarıyla oluyor.

Olumsuz etkileyen bir diğer faktör ise, bir ihtimal kadın gerillaların idari alanlarda geliştirdikleri yeteneklerini ve becerilerini korumak için, kadınları düşük riskli görevlere yerleştiren bazı komutanların geleneksel bakışı oldu. Neyse ki, bu değişti ve bugün ofis işleri eşit olarak paylaşılıyor.

Kadın savaşçılar burada çeşitli yönleriyle bilgilerini ilerletme fırsatı buluyorlar, kadın oldukları için sivil hayatta yaşadıkları yoksulluk, aile içi şiddet, dışlanma nedeniyle içine kapananların önüne bir dünya açılıyor. Sonuç olarak, burada bir “cennet vaadi” bulunmuyor ama kadınlar olarak ve devrim savaşçıları olarak bir dizi başarı olanakları bulunuyor.

Bu niteliksel sıçrama saflarımızdaki kadın sayısının artmasıyla bağlantılıdır. Bu sürece uyan, günlük işleri yönlendiren bir kadın komutanın bulunması ve kampa alınması; komutanın yumuşak ama sert sesinin duyulması; o veya bu askeri harekatı planlanması ve bir kadın gerilla savaşçı ya da kadın komutan olarak farklı yapıların komutanlarının katıldığı toplantılara iştirak etmesi, toplantıların onun önderliğinde olduğunun öğrenilmesi vs. genel bir bakış açısı haline gelmelidir.

Ayrıca fiziksel anlamda da “eşitlik” faktörü ile ilgili konuşmak istiyorum. Kadınlar olarak erkeklerle aynı işleri yapıyoruz, yük taşıyoruz, savaşıyoruz, çalışıyoruz, uzun saatler boyunca zor bir arazide yürüyoruz, ormanda yaşıyoruz ve yemek yapıyoruz.

Birçoğunun pek çok konuda eşsiz becerileri var. Kadın komutanlar kasları olmadan da var olan kapasiteleriyle orduya liderlik edebilirler.

Bazı gerilla erkekler için, bir kadın yoldaşın öncülüğünü kabul etmek kolay değildir, fakat sonuçta, itaat ve disiplin her şeyden daha önemlidir; bizim devrimci ilkelerimiz tüm maço ifadelere karşıdır.

Bugün, bizim Merkez Yüksek Komutanlığımızda yoldaş Erika Montero var. Neredeyse 40 yıldır gerilla saflarında yer alan Erika, bizim mücadele tasarılarımızın ve hedeflerimizin yerine getirilmesi için gerekli siyasi öngörü ve askeri deneyime sahiptir.

Erika Montero

Sekretaryaya kadınların katılımı konusunda, ben sadece bunları söyleyebilirim, ancak tam olarak onların fonksiyonu ile uyumlu olan dokuz devrimci ataerkil zihniyet yanlısı olmamalı ve bu durum telafi edilmelidir. Bizler Kolombiya halkının kadınlar bölümü olarak, savaşçılar olarak, onlara temsiliyet isteğimizi göstermeliyiz çünkü boyun eğme onların kapsamında değil.

Kadın hakları için mücadele aynı zamanda erkeklerin de sorumluluğundadır ve bu durumda ben Sekretaryada olanların da sorumlu olduğunu düşünüyorum. Onlar sadece bizim çıkarlarımızı korumak için değil aynı zamanda insani değerleri korumak, Kolombiyalı kadınların özgürleşmesini sağlamak ve genel olarak bütün insanlar için çalışıyorlar.