02.11.2015

Birleşik Mücadele Deneyimleri: Meksika, Oaxaca Halk Meclisi (APPO)

Meksika’nın Oaxaca eyaleti 2006 yılı Mayıs ayından Kasım sonuna kadar halk iktidarına sahne oldu.

Mayıs ortasında greve giden öğretmenler, taleplerine olumlu yanıt verilmeyince 22 Mayıs’ta kent meydanına kamplar kurarak süresiz bir eylem başlattılar. 7 Haziran’da büyük bir eylem düzenleyen öğretmenler anayolları keserek tüm kentte hayatı durdurdular. Bunun üzerine iki yıl önce şaibeli bir seçimle yönetime gelen ve baskıcı uygulamaları ile tepki çeken Vali Ulises Ruiz 14 Haziran’da saldırı emri verdi. Polisin vahşi saldırısı sonucunda 4 kişi öldü, onlarcası yaralandı ve kamp yıkılarak öğretmenler meydandan atıldı. Ancak öğretmenler daha çatışmanın dumanı dağılmadan kadınlar, işçiler, öğrenciler ve yerlilerle kol kola geri döndüler ve meydanı yeniden ele geçirdiler.

16 Haziran yürüyüşüne 400 bin kişi katıldı. Kadınlar ve öğrencilerin aktif rol aldığı işgallerde hükümet binaları, TV ve radyo istasyonları işgal edildi.

Talepler Ulises Ruiz’in istifasını da içererek genişlemiş ve mücadele öğretmenlerin yanı sıra, kadınların, yerlilerin, işçilerin ve öğrencilerin de mücadelesi olmuştu. 17 Haziran’da Oaxaca Halk Meclisi’nin (APPO) kuruluşu ilan edildi. APPO bu tarihten 25 Kasım’da merkezi yönetimin emriyle harekete geçen federal polisin Oaxaca kalkışmasına son veren büyük saldırısına kadar kent meydanını zapt etti ve kendi iktidarını sürdürdü.

APPO’nun kuruluşundan 25 Kasım saldırısına kadar geçen süre içinde de dönem dönem saldırılar yaşandıysa da kentin kontrolü genel olarak APPO’daydı. Kararlar halkın katımıyla, halk tarafından alınıyordu. Yakalanan iki hırsızın halk mahkemesinde yargılanarak, resmi polis gücüne teslim edilmeden, halk tarafından, direğe bağlanarak teşhirle cezalandırılması da kültür devrimine yönelik bir anıştırma olarak uluslararası kamuoyunun zihinlerinde yer etti.

Devlet tarafından Meksika’ nın bir türlü dinmeyen politik krizinin en tehlikeli unsuru ilan edilen Oaxaca direnişi 25 Kasım’da Federal Polis’in terör estirerek gerçekleştirdiği müdahaleyle son buldu.

Yüzlerce militan tutuklandı, farklı eyaletlerde hapse atıldı, kaybedildi, işkence gördü. Ancak APPO meydanı terk etmek zorunda kaldıysa da faaliyetlerini durdurmadı. Tutsaklarla dayanışma için eyalette ve ülke çapında eylemler düzenlendiğinde görüldü ki APPO hâlâ ayaktaydı. Ulises Ruiz’e ve devlet terörüne karşı mücadele devam ederken, APPO’nun yerli örgütlenmeleri Zapatistalar gibi, halk yönetimine/kontrolüne dayalı bağımsız belediyeler kurmaya başladılar. Triqui yerlilerinin eyaletin doğusunda kurduğu “San Juan Copala Özgür ve Özerk Belediyesi” ilk
başarılı girişim oldu.

APPO Eyalet Konseyi’nin Oaxaca Eyaleti’nin bir köşesinden seslenen bildirisinde de denildiği gibi, “APPO YAŞIYOR”