05.05.2015

Zhongshan Cuiheng Grevi: Çin İşçi Hareketinde Keskin Bir Dönemeç

Pearl River Deltasındaki Japon sermayeli çanta üreticisi Zhongshan’da bir ay süren grev patronun müzakereyi kesin olarak reddetmesi, polis şiddeti, sindirme ve tutuklamalarla karakterize oldu. Çin işçi hareketinde keskin bir dönemece hoşgeldiniz.

Cuiheng A.Ş.’de şirketin, sosyal güvenlik primlerini, konut edindirme fonu primlerini, yıl sonu ikramiyelerini ve diğer alacaklarını ödememesinden ve düşük ücretle çalıştırılmaktan mutsuz olan yaklaşık 200 işçi mart ayı ortasında greve gitti.

İşçiler işletmeden bir yanıt alamayınca, grevden bir hafta sonra 22 martta yardım ve tavsiye almak için Guangzhou işçi eğitim merkezi müdürü Chen Huihai’la görüştüler.

Chen ve arkadaşları işletmeyle pazarlık edecek işçi temsilcilerinin seçilmesi ve toplu sözleşme önerilerinin idareye sunulmasında işçilere yardımcı oldular. İşletme, işçi temsilcileriyle müzakere etmeyi reddetti ve dışarı atılmaları için polis çağırdı. Yüzden fazla çevik kuvvet polisi fabrikaya geldi ve 26 işçiyi sürükleyerek dışarı çıkardı. Bir çok işçi yaralandı. 4 İşçi gözaltına alındı ki gözaltı süresi on günleri buldu.

Polis işçilere müdehale etmek için Cuiheng fabrikasına giriyor

Bu olaylardan bir hafta sonra 2 nisanda, işçi eğitim merkezinden bir grup gönüllü, fabrikada çıkan çatışma sonucu polis tarafından yaralanan kadın işçilerden birini ziyaret etti. Bu sırada gönüllülerden ikisi sivil polis tarafından alınarak sorgulandı. Sorgulama esnasında sivil polislerle tartışan gönüllülerden Peng Jiayong, polis tarafından dövülerek belinde disk kayması oluşarak ciddi bir şekilde yaralandı ve hastaneye kaldırıldı.

Ertesi sabah Chen ve üç arkadaşı, polis saldırısıyla yaralanan Peng’in durumunu görüşmek üzere yerel karakola gittiklerinde saldırıya uğradılar. Chen arabasını park edip ineceği sırada, motosiklet kaskı takmış bir adam arabasına iki tuğla fırlattı. Tuğlalardan bir tanesi neredeyse Chen’in başına değecekti. Diğer tuğla ise arka kapıya çarpıp geri döndü ve başka fabrikadan gelen işçi temsilcisi Zhu Xinhua’nın koluna çarptı.

Saldırgan, orada onu bekleyen motosiklete atladı ve kaçtı. Olay yerinde birkaç polis memuru olmasına rağmen, polisler saldırganı takip etmek için hiçbir girişimde bulunmadılar. Chen saldırının polis tarafından koordine edildiğinde ısrar ediyor ve “Polis istasyona kadar arkadan onları takip etmemizi istedi ve özellikle park yerini bize polis gösterdi. Bizim nerede olacağımızı onlardan başka kimse bilmiyordu” diyor.

Çin’de Peng ve Chen’e yapılan saldırılar sosyal medyada geniş bir protesto ve öfke yarattı. Peng’in sağlık giderleri için on gün içinde, yaklaşık 20.000 yuan para toplandı. Bu miktar Peng’in hastane faturalarını ödemek için fazlasıyla yeterli oldu ve Peng 14 Nisan’da taburcu edildi. Kalan miktar ise Cuiheng’de devam eden işçi mücadelelerini sürdürmek için kullanılmıştır.

Hastanedeki Peng Jiayong destek ziyaretine gelenlerle birlikte

Pearl River Delta’sında her yıl, bazıları polis tarafından tutuklamalar yapılarak şiddetle bastırılan ama büyük çoğunluğu kısa zamanda nispeten barışçıl bir şekilde çözümlenen yüzlerce grev ve işçi protestoları oluyor. Zhongshan yerel yönetimlerinin ve fabrika yönetiminin rutin iş anlaşmazlıklarını çözme konusunda böyle sert bir tutum almaları ve böyle olağanüstü şiddete başvurmalarının nedenleri belli değildir.

Cuiheng işçileri, fabrikanın Japon ortaklarının yerel yönetimleri işçilere karşı sert bir tavır almadığı sürece ülkedeki yatırımlarını geri çekmekle tehdit ettiğini söylediler. Ancak, nispeten küçük bir fabrika olan Cuiheng firmasının yerel yönetimleri böyle tehdit ederek etki altına alması çok olası görünmemektedir.

Yetkililerin, sosyal sigorta primlerinin ve konut edindirme fonu primlerinin ödenmesi ile ilgili bölgedeki diğer fabrikalarda meydana gelen çeşitli grevlerin başka bölgelere yayılmaması için hızlı hareket etmek istediği daha olası görünüyor. Benzer bir grev komşu Dongguan’da da meydana geldi. Şirketin on yıl boyunca konut fonu primini ödemediği Zhongshan’da kitlesel bir protesto gösterisi düzenlendi. Daha sonra ayakkabı fabrikasında binden fazla işçi bir araya gelerek Cuifeng’de polisle çatıştı. Çıkan çatışmada ondan fazla işçi polis tarafından gözaltına alındı.

Polisin grevi önlemek için sıkı tedbirler almasının bir başka nedeni de böyle Chen ve Peng gibi gönüllülerin sürece dahil olması olabilir. Çin işçi hareketine destek olan sivil toplum örgütlerine karşı uygulanan taciz ve yıldırma belirgin bir şekilde artmıştır. Bir veya iki yıl önce Zhongshan polisi gönüllüleri basit takibe alıyor veya Shenzhen, Guangzhou gibi diğer yerel karakolların izinden gidiyordu.

Şimdilerde kıdemli toplu sözleşmeci olan Chen, eskiden bir işçiydi. Chen, emek mücadelesi verenlerin ve de işçilerin gözlerini korkutmak için ne tür bir baskıya maruz kalacaklarını şu sözlerle vurguladı:

Bizleri uyguladığınız şiddetle veya haydut benzeri taktikler kullanarak sindiremezsiniz. Birinci olarak iş gücü anlaşmazlıkları yalnızca diyalog yoluyla çözülebilir ve özellikle ikinci olarak da işçi ve işverenler birlikte müzakere masasına oturup anlaşmaya çalışmak zorundadır.

Yerel polis ve yetkililerin istikrarı sağlamak için bu eskimiş ideolojileri terk etmelerinin, kalkanlarını ve coplarını bırakmalarının zamanı geldi. Biz yetkililerden suçluların ortağı gibi hareket etmemelerini, küçük anlaşmazlıklarda ara bulucu olmalarını umuyoruz.