23.06.2020

Vietnam Dünyaya COVİD-19 ile Mücadelede Sessizce Yol Gösteriyor.

COVİD-19 İle Savaş! Hanoi’de bir reklam panosu

ABD başkanı Donald Trump’ın, dünya genelinde COVİD-19’a karşı mücadelede ABD’nin başı çektiğini söylediği zaman tabii ki kimse ona inanamadı. Gerçekte, dünyaya öncülük yapan ülke ABD’nin “bombalayarak taş çağına çevirdiği” Vietnam’dı.

97,3 milyon nüfusu ile yoksul bir ülke olan ve Çin ile 1.400 km sınırı olan Vietnam’da 12 Mayıs’ta sadece 288 vaka tespit edildi ve hiç ölüm görülmedi. Vietnam dünya basınının gündemde tuttuğu Güney Kore, Tayvan ve Singapur gibi ülkelerin sergilediği performansın dışında bir performans sergiledi.

Avustralya Staratejik Politika Enstitüsü (ASPI) Vietnam’ın salgına karşı nasıl mücadele ettiğine dair bir çalışma yayınladı. ASPI diğer ülkelerin Vietnam’ın uyguladığı ” erken risk analizi, hükümet ve yurttaşlar arasında ki aktif iletişim, kararlı liderlik, doğru bilgilendirme ve toplumsal dayanışmayı” içeren müdahaleden öğrenecekleri çok şeyleri olduğunu söylüyor.

Dünya Ekonomik Forumu ve Dünya Bankası’nın da Vietnam’ın başarısını onaylaması gibi geniş bir politik alanda ortaya çıkan etki ile bunun nasıl yapıldığı uluslararası yayınlarda da yer aldı. Bu başarı The Nation, The Diplomat ve İngiltere’nin muhafazakar yayını olan The Economist gibi burjuva dergilerinde yayınlandı.

“Herşeyden önce Halk, Sağlık ve Yaşam”

2011-2018 yılları arasında Vietnem Komünist Partisi (VKP) Dış İlişkiler Merkezi komisyonu, başkan yardımcılığı yapan Tran Dac Loi Green Left’e “Vietnam Hükümeti ve VKP’nin politikalarını ‘Herşeyden önce halk, sağlık ve yaşam’ üzerine kurduklarını” söyledi..

Temel parolamız “Bir saldırgana karşı mücadele eder gibi salgınla mücadele et!” idi. Parti ve devletin koordinasyonu ile devlet birimlerinin ve tüm kitle örgütlerinin katıldığı ortak bir salgınla savaş mücadelesi geliştirildi.

Hükümetin önceliği ülkeyi, salgının yayılmasından korumaktı. Ülke çapında ve yerel düzeyde çok akılcı önlemlere başvurdular. Salgın koşulları devam ettiği süre boyunca tüm sınırları kapattılar. Önleyici sağlık sistemi üzerine odaklandılar. Diğer ülkeler ve ülke içinde başka şehirlerden gelen yolcuları ve virüsten etkilenen hastalarla ilişkisi olanları, test yapıp izole ettiler.

“Virüsün etkilediği hastalara en iyi hastahanelerde özel yoğun bakım hizmeti verildi. Halk tedavi için en az iki hafta izole edilen hastalarla, hastahane koşullarında görüntülü sistemler aracılığıyla sürekli iletişim halinde bulundu. Virüsün etkilediği ve kendisini 2-3 hafta izole eden köy ve sokaklarda dolaylı iletişim yöntemleri kullanıldı. Yabancılarda dahil olmak üzere tüm izolasyon, tedavi ve test bedelleri hükümet tarafından karşılandı. İzolasyon bölgelerinde yaşayan halkın gıda ve diğer temel ihtiyaçları izolasyon döneminde bedelsiz sağlandı.”

Önleyici sağlık sistemi

Tran “Kamu sağlık sistemi salgınla mücadele için tüm düzeylerde harekete geçirildi. Yerel halk sağlığı sistemleri, düzenli testler ile hasta olan kişileri izole ederek salgınla mücadelede kilit bir rol oynadı” dedi.

On yıllarca süren savaşlardan ve ekonomik az gelişmişlikten muzdarip ülkede 2002 ile 2018 yılları arasında 45 milyon Vietnamlının yaşam standardı yükseltildi ve yoksulluktan kurtarıldı. Kamu sağlık sistemi bu tarihi mücadelenin sembolü oldu. Vietnam’dan kıt kaynaklarla salgınla nasıl mücadele edileceğini öğrenmeliyiz.

Vietnam’ın kamu sağlığı sistemi, kırda ve kentte hatta uzak dağ köylerinde bile, yılların gelişme ve yardım deneyimine sahip olan işçiler sayesinde çok iyi bir şekilde ülke geneline entegre edilmiştir.

Halk eğitimi ve etkin koruyucu bakım hizmetleri, izole edilmiş hastahane sistemini (still-stretced) dengeledi.

Dünya Bankası verilerine göre, 10.000 kişi başına düşen doktor sayısı, Çin’de 18, OECD ortalaması 29 iken Vietnam’da bu sayı 8’dir.

Bu birinci basamak sağlık sistemi 2003 yılında SARS ve 2009 yılında kuş gribi salgınlarında test edildi ve salgınla mücadeleye adapte edildi. Hastahane sistemi acil müdahale perspektifi ile düzenlendi. Bu Vietnam’ın COVİD-19 salgını ile mücadeleye hazır olmasını sağladı.

ASPI raporuna göre “15 Mart ve 9 Haziran arasında salgının yayılmasına karşı sahte haberlere ve mizah bölümlerine çok az yer ayıran tanınmış 13 internet haber sitesinde 127 makale yayınlandı. Bu yayınlar Vietnam’da SARS gibi ciddi hastalıklara ilişkin herhangi bir kayıtlı vaka olmadığını gösteriyor.

Yerel hastahaneler, araştırma kurumları ve üniversiteler kesin teşhis konulan COVİD-19 vakalarını izleyen, elde edilen klinik verileri yayınlayan, düşük bedelli test kitleri geliştiren güvenilir bir platform yarattılar.

Anis Chowdhury ve Jomo Kwame Sundaram 14 Mayıs’ta Inter Press Servica için yazdıkları bir köşe yazısına göre Vietnamlılar; “Farklı bakanlıkların ortak kullanacağı, kullanıcıların sağlık ve seyahat bilgilerini girip muayene olmak için çok kolay abone olabildiği, yeni vakaların görüldüğü kırmızı bölgelerin işaretlendiği, Vietnam ve dünyada ki en iyi pratiklerin güncellendiği bir uygulama geliştirdiler.”

Vietnam’ın uygulamaları yurttaşlar arasında çok yüksek bir güven atmosferi oluşturdu. Vietnamlıların yaklaşık % 62’si muayene edildi. Küresel çapta COVİD-19’a karşı en geniş kamu oyuna açık tek örnekti. Dünya genelinde hükümetlerinin doğru politikaları uyguladığını düşünenlerin ortalaması % 40 civarında iken, Vietnamlılar yüksek oranda hükümetlerinin doğru olanı yaptığını düşünüyorlar.

Uluslararası Yardım

Tran 2018 yılında emekli oldu fakat uluslararası dayanışma faaliyetlerini gönüllü olarak sürdürmeye devam ediyor. Vietnam Anavatan Cephesi Dış İlişkiler komisyonunda danışman olarak çalışmakta ve Vietnam Dostluk Örgütleri Birliği ile ilişkili olan Vietnam Barış ve Kalkınma Vakfı’na başkan yardımcısı olarak hizmet etmektedir.

Ülkesinin COVİD-19 mücadelesinde diğer uluslara yardım etmesinden onur duymaktadır.

“Diğer ülkelere destek olan Vietnam’ı, salgını insanlığı ciddi tehdit eden bir felaket olarak değerlendirmesi motive etmektedir. Kendisini insani geleneği taşıyan uluslararası toplumun bir üyesi olarak gördüğü için bu adımları atmıştır.”

Vietnam’ın yardımları sadece hükümet tarafından yapılmadı. Vietnam Kızıl Haç’ı ve diğer ülkelerle dostluk ve dayanışma örgütleri başta olmak üzere halk örgütleri tarafından da yapıldı.

“Vietnam komşu ülkeler olan Çin, Laos, Kamboçya, Myanmar ve Filipinlere yardım sağlarken, salgından en çok etkilenen ABD, İtalya, İspanya, İngiltere, Fransa ve Rusya’ya da destek gönderdi. Vietnam ayrıca salgının hızla yayıldığı Hindistan ve Japonya’ya da yardım ediyor.”

The Nation’dan George Black, 24 Nisan’da, Vietnam’ın, ülkede bulunan DuPont tesislerinden 450 bin koruyucu giysi satın alarak ABD’ye gönderdiğini yazdı. Ayrıca Vietnam, Avrupa’da en çok etkilenen ülkelere 550 bin, komşu ülkeler olan Laos ve Kamboçya’ya da 730 bin tıbbi maske gönderdi.

“Ekonomisinin motor gücü olan giyim endüstrisinde üretim günde 7 milyon yeni fabrika maskesi ve 5,72 milyon tıbbi maskeye çıktı. Vietnam’ın en büyük kamu ticaret şirketi Vingroup ise otomotiv ve akıllı telefon fabrikalarını ayda 55 bin vantilatör üretmek için yeniden organize etti.”

Önlemler Gevşetilirken Hala Yüksek Alarm Düzeyi Korunuyor

“12 Mayıs’ta son 25 gün içinde herhangi bir yeni COVİD-19 vakası görülmedi” dedi Tran. “Bu koşullar altında Vietnam barların açılması, karaoke ve kitlesel eğlenceleri kapsayan tüm toplumsal faaliyetleri yeniden başlattı.

“Vietnam tüm bu gelişmelere rağmen birçok ülkede yayılmasını sürdüren salgına karşı yüksek alarm düzeyini korumaktadır. Yurt dışından gelen herkes için iki haftalık izolasyon süresini uygulamayı sürdürüyor. Virüsten etkilenen ülkelere uçuş yasağı devam ederken, seçilmiş ülkelere hava yolu ile bağlantılarını yeniden kuruyor.

“Aynı zamanda Vietnam ülkedeki tüm faaliyetlerde ateş ölçümü, ellerin yıkanması, kamuya açık yerlerde ve toplu ulaşım araçlarında maske takılması koruyucu önlemlerini sürdürüyor. Vietnam yeniden başlayacak salgına karşı karşı savaşmak için hazırlıklarına devam ediyor.”