Sudan’da Öğrenci Hareketi

Sudan’daki öğrenci protestolarından bir kare | Foto: Sudan Forum

Hartum Üniversitesi kampüsünde öğrencilerin tarihi Hartum Üniversitesi’ne ait bir binayı satma planına karşı yaptığı boykot sırasında gözaltına alınan arkadaşlarının serbest bırakılması için düzenledikleri protesto gösterisinde polisin açtığı ateş sonucu 20 yaşındaki Muhammed El Sadek adlı öğrenci vurularak öldürülmüş, Sadek’in cenaze töreni rejim karşıtı protestoya dönüşmüştü.**https://isyandan.org/haberler/sudan-ogrenciler-kahrolsun-askeri-diktatorluk-slogani-ile-yurudu//**

Muhammed El Sadek’in 27 Nisan’da ve Ebubekir El Siddig isimli bir diğer öğrencinin ise 19 Nisan’da Kurdufan Üniversitesi kampüsünde güvenlik güçlerince vurularak öldürülmelerinin ardından ülke genelinde en az 10 üniversitede öğrenci protestoları alevlenmişti. Ebubekir El Siddig ve arkadaşları öğrenci sendikası seçimlerinde hükümet ve güvenlik güçlerince kışkırtılıp silahlandırılan iktidar partisi yanlısı öğrenciler tarafından taciz ediliyordu.

27 Nisan’da Sadek’in katılmak üzere gittiği protesto ve forum Nuba Öğrenci Sendikası tarafından düzenlenmişti ve forumun gündemlerinden biri sendika sekreterine karşı iktidardaki Ulusal Kongre Partisi (NCP) yanlısı öğrencilerin gerçekleştirdiği saldırıydı. İktidar yanlısı öğrencilerle Nubalı öğrenciler arasında çıkan çatışmada Sadik vurularak öldürüldü. Olayın tanıkları arasında yer alan sendika üyesi Ahmed Yasin, açılan ateşin aslen forumda ön plana çıkan bir öğrenciyi hedef aldığını ve kesinlikle bilinçli bir saldırı olduğunu ifade ediyor.

Faili aramak yerine yetkililer Nuba sendikasının iki üyesini, Kamal Aris ve Faris Hussein’i tutukladı. Her ikisi de saldırı sonrası Sadek’i kurtarmaya çalışmıştı ancak şimdi isyana teşvik ve toplum huzurunu bozma suçlarından 5 yıl hapis cezası ile yargılanıyorlar.

Nuba**Nuba halkları, Nuba Dağları ile Güney Kurdufan Eyaletinde yaşayan yerli halklar topluluğudur./**öğrencilerinin mücadelesi

Nuba Dağları Öğrenci Sendikası 2007 yılında bölgeden gelen üniversite öğrencileri tarafından kuruldu. Hartum’un içindeki ve dışındaki birçok Sudan üniversitesinde örgütlenmeleri var.

Sendika liderlerinden Ahmed Yasin faaliyetlerinin daha çok geldikleri bölgedeki kültürel çeşitliliği, yerli toplumları ve mirasını tanıtmaya ve korumaya yönelik olduğunu ve bağımsız olduklarını vurguluyor. Ancak buna karşın politik bir örgüt olarak hedef alındıklarının da altını çiziyor.

4 Haziran’da Nuba Öğrenci Sendikasına üye 14 kişi Sadek’in ölümünün 40’ıncı gününde anma gerçekleştirme girişiminde bulundukları için tutuklandı. Çatışmaların ve iç savaşın yaşandığı Darfur ve Nuba Dağları bölgesinden gelen öğrenciler potansiyel isyancılar olarak görülüyor ve yetkililer tarafından takibe alınıyorlar. Al-Neelein Üniversitesi’nden mezun olan sendika üyesi Mohamed Murjan, Nuba öğrencilerinin şiddete ve ayrımcılığa maruz kaldığını ifade ediyor. Nuba bölgesinden gelen öğrenciler zorlukla üniversiteye girebiliyor ve gördükleri şiddetin yanı sıra üniversiteyi bitirmeleri de engelleniyor.

Geçen sene Al-Zaem Al-Azhari Üniversitesi’nde Nubalı bir öğrenci öldüresiye dövüldü ve hastaneye kaldırıldı. Saldırının ardından mezuniyeti de engellendi. Nuba bölgesinden gelen öğrenciler yoksullukla boğuşuyor ve mezuniyetlerinin gecikmesi durumunda eğitim masraflarını karşılayamadıkları için üniversiteyi bırakmak zorunda bırakılıyorlar.

Nuba Dağları Öğrenci Sendikası her ne kadar politik olarak bağımsız olduğunu vurgulasa da devlet tarafından Nuba ve Mavi Nil Eyaletindeki isyan hareketinin bir uzantısı olarak görülüyor. 2013 yılında yüksek öğrenim bakanı, Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey örgütü (SPLM-N) ile bağlantılı olan öğrenci gruplarının bütün faaliyetlerinin yasaklandığına dair bir kararname yayınladı.

2011 yılından beri hükümet daha önce Güney Sudan ayrılıkçılarının yanında savaşmış olan, şimdi ise kendi bölgelerinde özerklik için mücadele den isyan hareketine yönelik baskısını artırıyor. Hükümetin bölgeye özerklik tanıma sözünü yerine getirmeyip Sudan Halk Kurtuluş Hareketi-Kuzey örgütüne silah bırakması yönünde baskı yapması sonucu çatışmalar yeniden alevlenmişti. Nubalı öğrenciler ise bölgede çıkan her çatışmadan sonra güvenlik güçleri tarafından taciz ediliyor ve tutuklanıyor.

Kitlesel Protestolar

Sadek’in öldürülmesinin ardından tetiklenen protestolarda öğrenciler “Bir öğrenciyi öldürmek, bir ulusu öldürmektir! Kahrolsun Askeri Diktatörlük!” sloganları attılar. Yaklaşık 100 öğrenci ile başlayan cenaze töreni halkın katılımıyla binleri buldu.

Çok az kişi ötekileştirilen Nuba Dağları bölgesinden gelen bir öğrencinin ölümünün böylesi ulusal bir öfkeye dönüşebileceğini tahmin edebilirdi. Sadek’in ölümü kitlesel protestoların en az 10 üniversiteye yayılmasına sebep oldu ve hükümetin üniversitelerdeki öğrenci hareketini bastırmak için uyguladığı baskı ve şiddet politikalarına karşı topyekün bir ayaklanmayı ateşledi. Sadek’in ölümü Hartum Üniversitesi’nin binasının satılmasına karşı yükselen öğrenci protestoları ile birleşerek büyüyen dalganın çapını daha da genişletti.

Öğrenci hareketi ve devrim

Sudan öğrenci hareketi 1964 ve 1985 yıllarında, askeri diktatörlüğün yıkıldığı iki devrimde de öncül bir rol oynamıştı. 1964 devrimi daha sonra adı şarkılara ve şiirlere konu olan Hartum Üniversitesi’den Al – Gorashi isimli öğrencinin öldürülmesiyle tetiklenmişti. Hartum Üniversitesi’ndeki öğrenci sendikasının ilk kadın başkanı olan Wala Salah şimdiki rejimin özellikle ve öncelikli olarak öğrenci hareketini hedef aldığını ifade ediyor.

Salah, kampüs içindeki kötü barınma koşulları ve eğitim harçlarına yapılan zamlar dolayısıyla alevlenen öğrenci protestolarının ardından 1990’larda rejimin üniversiteler üzerindeki baskısının arttığına işaret ediyor ve hükümetin iktidar yanlısı öğrencileri silahlandırdığını vurguluyor.

1990’lardan itibaren onlarca öğrenci suikasta kurban gitti, yüzlercesi tutuklandı. Bu baskılardan bütün öğrenciler etkilenirken en ağır darbeyi Darfur ve Nuba bölgelerinden gelen öğrenciler aldı. Darfur’daki Zalingei Üniversitesi’nde; üniversitelerde politik faaliyetlerin yasaklanmasını içeren 2015 tarihli yasayı protesto ettikleri için tutuklanan 14 öğrenci açığa alındı ve eğitim hakları engellendi.

Hartum’daki 17 üniversitede eğitim kesintiye uğramış durumda. Çok sayıda üniversite öğrencisi gözaltında tutuluyor ve 2016 Mart ayından beri onlarca öğrenci tutuklu. Kaç öğrencinin gözaltında tutulduğu ise kesin olarak bilinmiyor.
Sendika liderlerinden Yasin öğrencilerin her türlü baskıya rağmen örgütlenmeye devam ettiğini ancak sokaktaki insanın da bu isyana katılması gerektiğini vurguluyor.

Kaynak: Bu haber https://globalvoices.org/2016/06/15/blood-on-campus-how-the-killing-of-a-student-sparked-nationwide-protests-in-sudan/ sitesinden derlenmiştir.