27.05.2015

İnsan Hakları Gözlemcileri Honduras’ta

2009 darbesinden beri ABD, IMF ve diğer büyük finansal kurumlar tarafından desteklenen Honduras hükümeti acımasız neoliberal politikalar için bir laboratuar haline geldi. Merkeziyetçi bir yönetim modeli ile Honduras halkının eğitim ve sağlık hakları, enerji ve doğal kaynakları sömürülüyor, gaspediliyor. Bu nedenle Cross Border Network sömürüyü, etkilerini, arkasında kimlerin olduğunu ve enternasyonel dayanışmanın Honduras direnişini desteklemek için neler inşa edebileceğini araştırmak üzere Honduras’ta.

Honduras’ın yerli halkları bu istilacı politikaların yarattığı risklerden en çok etkilenen toplumlar arasında yer alıyor. Bugün Garifuna halkının liderleriyle bu riskler ve bu risklerin kültürlerine, topraklarına etkileri üzerine konuştuk. Garifuna halkının toprakları iş dünyasının denize sıfır olarak tabir ettiği hat üzerinde Karayipler sahili boyunca uzanıyor. Garifuna halkı soyu Karayip, Aravak ve Batı Afrika yerlilerine uzanan, kendine özgü dili ve kültürü yüzyıllar boyunca evrimleşmiş Afrika kökenli kadim bir halktır. Günümüzde çoğunluğu Honduras’ta yaşamaktadır.

Bugün OFRANEH Başkan Yardımcısı ve İletişim Direktörü Alfredo Lopez ile toprak gasbını, direniş stratejisini ve toplum bazlı iletişimi ve kalkınmayı konuşmak üzere biraraya geldik. Alfredo, liderliğini kırmak, bütün toplumu korkutmak ve hareketi zayıtlamak adına üzerine atılmış düzmece uyuşturucu ticareti suçlamasından dolayı 6 yılını hapiste geçirmişti.

Siyah Honduraslıların dayanışma çatısı olan OFRANEH darbeye karşı direnişin önemli bileşenlerinden biri. Onların topraklarını savunmak için yürüttüğü mücadele bütün dünyadaki yerli halkların mücadelesi için büyük önem taşıyor. Alfredo Lopez ile OFRANEH insiyatifinin toplu toprak gasbına karşı mücadele yürüttüğü Triunfo de la Cruz kasabasında buluştuk. OFRANEH şimdiye değin 5 davayı Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (International Labour Organization-ILO) yerli haklarını korumaya yönelik anlaşmalarını ihlal ettiği gerekçesi ile Amerika Kıtası İnsan Hakları Mahkemesine taşıdı. Büyük ölçekli turizm alt yapı projeleri nedeniyle Garifuna halkı toplumsal mirasları olan topraklarından atıldılar. Garifuna halkının karşı çıktığı şey halkın kültürünü, ekonomik haklarını ve refahını gözetmeksizin sadece uluslararası büyük şirketlerin yararına çalışan ekonomik büyüme modelidir.

Alfredo, Garifuna kültürünün Batı kapitalizmi tarafından dayatılan dar bireyselcilik yerine kolektif varoluşa, topluma ve çevreye yoğunlaştığını belirtiyor. Bu kültürün izleri onların toprak konusundaki kolektif taleplerinde ve özerklik mücadelelerinde rahatlıkla takip edilebiliyor.

Uluslararası projelerin yaptığı ilk saldırganca hareket gelir gelmez etrafı çitlerle çevirmek oluyor. Alfredo şu ifadeleri kullanıyor:

İnsanlar hapishane parmaklıklarına benzeyen bu çitleri gördüğünde toplum içinde bölünmeler de başlıyor.

Garifuna halkını birarada tutabilmek için halkın tarihine dair hikayelerin paylaşıldığı radyo programları yapılıyor. Halk geleneksel eğitimin yerli toplumları yüzüstü bıraktığını ifade ediyor.

Halk radyosu için duvar resmi

Birçoğu okuma ve yazma bilmediği için halkın geçmişini sözlü tarih olarak aktarmak çok önemli. COMPPA (Özerklik İçin Halkın Habercileri) yardımıyla tamamen Garifuna halkı gönüllüleri tarafından yürütülen bir halk radyosu kurulmuş. Bu radyo ne özel radyolara ne de diğer devlet radyolarına benziyor. Bu direniş hareketinin radyosu. Radyo istasyonu sadece Garifuna halkı için ve yine Garifuna halkı tarafından geçmişlerini, kültürlerini daha da önemlisi mücadelelerini aktarmak üzere hayata geçirilmiş bir oluşum. Garifuna şu anda üç farklı eyalette yayın yapan 7 halk radyosu istasyonuna sahip.

Garifuna halkı uluslararası heyetimizi memnuniyetle karşıladı. Hükümet onları göz ardı ettiği için uluslararası grupların desteğinin çok önemli olduğunu düşünüyorlar. Garifuna halkının toprak mücadelesi Juan Orlando Hernandez hükümetinin yerli halklara karşı yürüttüğü inkarcı politikalar için üzücü bir örnek. Bu hükümetin en önemli destekçilerinden biri ABD olduğu için ABD yönetimi de Garifuna halkına yönelik hak ihlallerinden sorumlu tutulmalıdır.

Bir sonraki yazı hükümetin ekonomik büyüme olarak tanımladığı uygulamalar ile Garifuna halkı üzerinde yarattığı yıkım ve toprak kaybı arasındaki tezat üzerine olacak.

Bizi @xbordernetwork ve www.crossbordernetwork.com adreslerinden takip edebilirsiniz.