Honduras’ın kuzey kıyılarında ki Aguan Vadisi’nde toprak reformu talep eden eylemciler sistematikleşen köylü “avını” kınadılar.
Eylemciler köylülere yapılan baskıya son verilmesi ve siyasi tutsaklar için özgürlük çağrısında bulundular.
Hapsedilen ve zulüm gören kır işçilerinin aileleri, köylü liderlerine ve topluluklarına karşı suç işleyenleri “kirli ve kötü niyetli bir kampanya” düzenledikleri için kınadılar. “Tetikçiler çetesi” olarak faaliyet gösteren polis ve diğer devlet ve özel güvenlik güçlerini suçluyorlar.
Köylü hareketleri, ekonomik kalkınma projelerinin alternatif gıda üretimi yapan Aguan köylü topluluklarını kriminalize etmeyi hedeflediğini söylüyorlar. Alternatif gıda üretimi, bölgedeki palmiye yağı plantasyonlarının hakimiyeti ve monokültür tarım modeline karşı bir direniş biçimi olarak görülmektedir.
Aguan hareketlerinin yaptığı açıklamaya göre “Köylüler yaşam hakkı, toprak reformu, daha iyi çalışma koşulları ve soylarını sürdürebilmek için hep mücadele etmiştir.”
Gerçek gansterler olan üç büyük arazi sahibi Miguel Facusse, Rene Morales ve Reinaldo Canales mutlak dokunulmazlıklarına keyfini sürerken Aguan’a şiddet ve ölüm getirmişlerdir.
Aguan’lı aperatif yiyecek şirketi Grupo Dinant’ın sahibi ve bölgenin en büyük toprak ağası olan Miguel Facusse’nin ölümünden birkaç gün sonra Aguan hareketi ifadesi kullanılmaya başlanmıştır.
Demokratik yollarla seçilen başkan Manuel Zelaya’nın 2009 darbesiyle devrilmesini destekleyen Palmiye yağı patronu, Aguan’da şiddetlenen toprak çatışmalarında önemli bir figürdür.
Ayrıca uyuşturucu kaçakçılığı ile suçlanan Facusse, yüzlerce ailenin yerinden edilmesi ve mülksüzleştirilmesi ile onlarca kır eylemcisinin ölümünden sorumludur.
1990’ların başında önemli büyük arazileri kapatmak için verilen imtiyazlardan yararlanan Facusse, Aguan’da ki bugünkü çatışmaların başlamasına da yol açan kişidir.
Bu süreçte, köylü kooperatifleri sistematik zarar ettirilmiş ve köylü topraklarının mülkiyet hakları zorla ellerinden alınarak satmaya zorlanmış veya köylü toprakları yağmalanmıştır.
Küresel Adalet için İttifak’dan Chuck Kauffman, Facusse’un ölümüne “Karanlığın prensi cehennemine döndü” tepkisinin verildiğini söylüyor.
Köylü hareketi deyimi askeri darbenin altıncı yıl dönümünden birkaç gün önce geliyor. Darbeden bu yana, Aguan içinde on yıllardır süren toprak çatışmaları daha da derinleşmiştir. Büyük toprak sahiplerinin verimli tarım bölgelerindeki palmiye yağı imparatorluklarını genişletme isteğine karşı olan köylüler arazi hakları için kararlı biçimde mücadele ediyorlar.
Aguan Vadisi’nde ki durum son 15 yıldır Orta Amerika’da süren ağır insan hakları ihlallerine karşı kır işçilerinin yaygın direnişi ile karakterize olmuştur.
İnsan Hakları Örgütü, 2010 yılında büyük toprak sahiplerinin özel güvenlik görevlileri ve Honduras ordusunun bölgesel komutanlğının Aguan’daki Hak Eylemleri’nde 120 köylü eylemcinin öldürülmesi suçlarına karıştıklarını belgelemiştir.
Aguan darbeden beri yoğun olarak askerileştirilmiştir. Egemenlerin ve ordunun sahip olduğu dokunulmazlık kültürüne karşı köylüler birleşmiştir.