18.01.2021

Haiti: Halk Hareketi 2020 Kasım Direnişinden Sonra Yine Sokaklarda

Haiti’nin Port-au-Prince, Cap-Haitien, Jacmel, Saint-Marc ve Gonaives’deki Devlet başkanı Moise’nin istifasını ve seçimlerin yapılmasını isteyen binlerce kişi kendilerine karşı saldırıya geçen polise karşı sokaklarda barikat kurdu, taş atarak ve barikatlarda lastik yakarak direndi.

Devlet Başkanı Moise’nin Şubat ayında görev süresini uzatma ve yetkilerini arttırma planına karşı Demokratik ve Halk Sektörleri Koalisyonu sözcüsü André Michel “Şu anda önceliğimiz başka bir ekonomik, sosyal ve politik sistemi devreye sokmaktır, Moïse baskıyı çözüm olarak görüyor” dedi.

Demokratik ve Halk Sektörleri Koalisyonu Moise’nin istifasını ve bir yıl önce feshedilen parlamentoyu yeniden açılması için yeni bir seçim talep ediyor.

2020 yılı Kasım ayında neler oldu?

Başkent Port-au-Prince’in hem merkezi yerleşim ve ticaret alanları hem de kenar mahalleleri 19 Kasım’ın erken saatlerinde kimliği belirlenemeyen kişilerin gerçekleştirdiği silahlı saldırlar ile sarsıldı. Halk muhalefetinin liderleri bazı insanlarının yaralanmasıyla sonuçlanan bu saldırıların halkı yeniden terörize etme ve sindirmenin yeni adımları olarak değerlendirmektedirler. Bu saldırılar sırasında dronlar, yüksek teknoloji ürünü silahlar ve ekipmanlar kullanıldı.

Bu saldırılar sonucu halk muhalefeti sokaklarda barikatlar kurarak denetimi yeniden ele geçirdi. Temel ihtiyaçların karşılanması için kısa bir ateşkes sürecinin ardından güvenlik güçleri sokaklarda yeniden barikatlar kurulmasını engellemeye başladılar. Buna rağmen ülkenin birçok bölümünde küçük gösteriler ve sokaklarda kurulan barikatlar sürdü. Geçen yıl Eylül ayı başında başlayan kriz durumu Kasım ayında da sürdü. Polisin Kasım ayında gerçekleşen protestolarda silah kullanması sonucu 42 kişinin öldüğü kayıtlara geçti.

Ülkedeki kriz koşullarının analizi yapılırken ABD’den paramiliter grupların ülkeye sızmaya devam ettiklerinin de altı çizilmelidir. Ülkedeki kriz durumu analiz edilirken de belirtilmelidir. Bu gerçek, 2020 Şubat ayındaki büyük protestolarda, çoğu Amerikan vatandaşı yedi kişinin cephaneler ve gelişmiş telekomünikasyon ekipmanı taşırken tutuklandıklarında teyid edilmiş oldu. Tutuklandıktan sonra, neredeyse hiçbir soruşturma yapılmadan hızla ABD’ye iade edildiler. Keza 2020 Ekim ayında Haiti kökenli bir ABD vatandaşı olan ve eski ordu mensubu Jacques Yves Sébastien Duroseau’nun silah ve mühimmat sevkiyatı suçu ile Toussaint L’Ouverture Uluslararası Havaalanı’nda tutuklandığı zaman bu olayın münferit olmadığı anlaşıldı.

Muhalefetin farklı kesimleri, ülkeye ateşli silahların gelişinin, Cumhurbaşkanı Jovenel Moise’nin gösterileri paramiliter/faşist grupları kullanarak La Saline ve Carrefour-Feuilles’teki katliamlar gibi muhalefeti katliamlarla yada gazeteci Néhémy Joseph’inkine benzer suikastler düzenleyerek korkutup kontrol altına alma planın bir parçası olmakla suçlamaktadırlar. Bu olaylar gerçekleşirken ne ABD yetkilileri ne de Port-au-Prince’teki büyükelçilik personeli, bu paralı askerlerin ülkeye gelişlerinde havaalanı yetkililerinin görünür sorumluluğuna rağmen herhangi yorum yapmadı.

13 Kasım’da, daha önce Venezuela’ya tehdit olarak kullanılan ABD donanmasında türünün en büyüğü olan USNS Comfort hastane gemisinin kısa süreliğine kendisine eşlik eden donanma helikopterleri ile birlikte başkent limanına indiğini gösteren görüntülerin yayılması, 1915-1934 Amerikan işgalinin en kötü hatıralarını canlandırdı.

Haiti’de binlerce gösterici, 1803’te Napolyon güçlerine karşı zafer kazandıran Vertières Savaşı’nın yıl dönümü olan 2020 Kasım ayında direnişe başladı. 2021 yılının ilk ayında direniş yeniden sokaklara döndü.