Brezilya: Sendikal Bürokrasiye Rağmen Taban Hareketleri Genel Grevi Zorlamalı

Kongre’nin, Temer’in emeklilik yaşını hem erkek hem de kadın için 65’e çıkartan işçi düşmanı reformu onaylaması beklenirken, 15 Mart’ta 1 milyon işçi, genç, emekli, işsiz… 26 eyalette sokağa çıktı. 15 Mart’taki eylem devrik başkan Dilma’nın geçtiğimiz Ağustos’ta parlamento darbesi ile görevden alınmasından beri Brezilya’da gerçekleşen en büyük protesto olarak kayda geçti.

Ülke çapındaki eylemler Brezilya Halk Cephesi ile Korkusuz Halk Cephesi (Povo sem medo) tarafından örgütlendi. 2015 yılında sendikalar, sosyal hareketler, PT(İşçi Partisi), PSOL (Sosyalizm ve Özgürlük Partisi) ve PcdoB (Brezilya Komünist Partisi) gibi sol**İşçi Partisinin Temer kadar sert olmasa da hükümeti korumak adına sermaye ile kurduğu ittifak ve görece dozajı düşük neoliberal politikaları düşünüldüğünde sol olma iddiasındaki partilerin programlarının tartışmalı olduğu gözden kaçmamalıdır./**partilerin katılımıyla oluşturulan bu birleşik platformlar farklı politik programları ve gündemleri savunan karma bir yapıya sahip. Brezilya Halk Cephesi kampanyasını darbe karşıtlığı ve 2018 seçimlerinde Lula’nın desteklenmesi eksenine oturturken Korkusuzlar Cephesi Dilma hükümetinin neoliberal politikalarını da ifşa eden mücadeleci bir hattı takip ediyordu.

Bu farka karşın darbe sürecinin ve Dilma’nın geçtiğimiz Mayıs ayında görevden uzaklaştırılmasının ardından iki cephe Temer hükümetinin neoliberal saldırıları karşısında güçlerini birleştirme kararı aldı. Temer darbe hükümeti 46 milyar dolarlık bütçe açığını kapatmak için sosyal haklara saldırıp taşeronlaşmanın ve mezarda emekliliğin önünü açacak yasalar hazırlarken Korkusuzlar Cephesi bütçe açığının, ekonomik krizin asıl sorumlusu sermayeden daha yüksek vergiler toplanması ile çözülmesi gerektiğini savunuyordu.

Sendikal bürokrasinin grev erteleme kararı

Ancak 27 Mart’ta, Sao Paulo’daki UGT genel merkezinde, birleşik cephenin birleşenlerinin de aralarında bulunduğu sendikalar forumunda tabanın bütün sıkıştırmalarına rağmen genel grevi 28 Nisan’a kaydırma kararı alındı.**http://www.vermelho.org.br/noticia/294901-8/**Oysa ki Temsilciler Meclisi Başkanı Rodrigo Maia taşeronlaşmanın önünü açan iş yasası reformunu Nisan’ın ilk yarısında onaylamak istediğini açıklamıştı. Nisan sonuna kadar Brezilya iş yasasını (CLT) kölelik dönemine geriletecek, emekliliği mezara öteleyecek ve taşeronlaşmayı besleyecek yasaların hemen hepsi zaten Kongre’den geçmiş olacak. Peki o zaman neden tabanın kaynadığı ve öfkenin tırmandığı böylesi bir dönemde önemli bir eşik ertelenerek sönümlenme tehlikesi ile karşı karşıya bırakılıyor?

Kamu harcamalarının önümüzdeki 20 yıl boyunca enflasyona rağmen sabitlenmesini içeren yasa önergesine karşı lise öğrencileri başta olmak üzere taban hareketleri direnişi yükseltirken özellikle İşçi Partisi eksenindeki CTU başta olmak üzere cephe içindeki sendikalar söylemlerini 2018 seçimleri üzerine yoğunlaştırdılar. Oysa ki PT iktidarının neoliberal politikaları Temer hükümetininki kadar derin ve amansız olmasa da hafızalarda hala tazeliğini koruyor. Üstelik darbe sürecinin önünü açan sağa sapma ve sermaye ile ittifak için henüz halka hesap verilmiş değil:**https://isyandan.org/makaleler/sol-is-cevreleriyle-uzlasma-ve-toplumsal-cokus-james-petras/**

Sol partiler bile bile, kısmen, yenilmiş ekonomik elitlerle uzun vadeli ve geniş çaplı stratejik çatışmaları önlemek adına sağla uzlaşmaya dayalı kısa vadeli bir strateji benimsediler. Sağ partiler ve onların ABD’li danışmanları kendi namlarına sabırla, solun kitle desteği gerilediği zaman gerçekleştirecekleri stratejik saldırıya hazırlanmak amacıyla solun ödünlerini ve işbirliği önerilerini kabul ettiler.

Sol, emekçilerin yapısal değişim taleplerini kısıtlarken iş dünyasının seçkinleriyle pazarlık yaptı, onlara cömert sübvansiyonlar ve yüksek kârlar sundu. Bu uzlaşmayı, ekonomik büyümenin, ücret artışlarının ve sendikaların meşru iktidar paydaşı olarak tanınmasının karşılığı olarak gördü.
Sol, iş dünyasının seçkinleriyle böylesi bir uzlaşmanın kalıcı, stratejik bir ittifak değil, sadece geçici bir ateşkes olduğu gerçeğini göz ardı etti.

Sendikalar da solun siyasi önderliğinin peşinden gitti. Kitle örgütlülüklerini, periyodik ücret artışlarına, sendikal eğitimlere daha fazla ödeneğe ve yeni sendika binalarına desteğe dayalı pazarlıkları kabul etmeye yönlendirdiler. Sendika liderleri grevlerden caydırdı, kamu mülkiyeti taleplerini bastırdı ve madencilik, bankacılık ve tarımsal ticaret alanına yönelik yolsuzluk, vergi kaçırma ve rüşvet soruşturmalarını önledi. İyice belgelenmiş topraksız köylü cinayetleri dalgası ve “koruma altındaki” yerli bölgelerindeki açık arazi tecavüzleri bile cezasız kaldı.

Mart sonunda yapılması planlanan grevin 1 ay ertelemesi ise; 2018 seçimlerinde Lula’yı tekrar iktidara taşıyacak şekilde halk muhalefetini diri tutmak, ancak öte yandan bürokrasiyi ve sistemsel ittifakı alaşağı edecek tabandan öfkeyi frenleyip kontrol altına almak için verilen bir karar olarak okunuyor. Görünen o ki sendikal bürokrasi grevi erteleyerek kısa dönemli kazançlar için darbe hükümeti ile ateşkes tazeliyor.**http://www.esquerdadiario.com.br/Com-pais-pegando-fogo-centrais-sindicais-convocam-paralisacao-para-daqui-um-mes/**Şirketlerle bağlantıları sorgulanan sağcı sendika federasyonu Força Sindical ve yandaşları ödenek alma peşinde. İşçi Partisi taraftarı CUT (Birleşik İşçi Merkezi) ile PcdoB etkisindeki CTB (Brezilya İşçi Konfederasyonu) ise 2018 seçimlerinde olası bir Lula iktidarına kitlenmiş durumdalar.

Sendikaların (CUT, Força Sindical, UGT, CSP-Conlutas, Nova Central, CGTB, CSB, CTB, Intersindical) grev erteleme kararına karşın tabandan acil genel grev baskısı yükseliyor. Zira önüne geçilemezse Temer darbe hükümetinin 2018 seçiminde defedilse dahi yaratacağı yıkım o kadar derin ki işçiler her yerde ‘hayatı durdurma’ talebini yüksek sesle haykırıyor.

Kriz ve sol içinde ayrışma

Ağustos ayında tamamına eren sağ darbeye karşı konumlanırken sol içinde de kopuşlar yaşandı. Hem sağ darbeye karşı koyup hem de PT’nin politikalarına mesafeli durma tartışması bölünmelere yol açtı. Öte yandan sol içinde PT’ye duyulan güvensizlik de giderek büyüdü.

Lula ve PT iş dünyası ile stratejik iş birliği yapıp kemer sıkma politikalarına ortak oldu. İşçi hareketinin militanlaşmasını sekteye uğratarak sağ darbenin önünü açtı çünkü işçi hareketinin radikalleşmesi sağ darbenin zaferinden daha tehlikeliydi.

Diğer tarafta ise CSP-Conlutas sendika konfederasyonu üzerinde etkili olan PSTU (Birleşik Sosyalist İşçi Partisi)’nin darbe sürecinde izlediği “Hepsi Gitsin” çizgisi sağın ekmeğine yağ sürdü, bu da parti içinde ciddi bir kopuşa neden oldu. Partiden ayrılan militanlar MAIS adlı örgütü kurdu.**http://baslangicdergi.org/brezilyada-sivil-darbe//**

MRT (Devrimci İşçi Hareketi) darbe karşıtı ancak PT ile de mesafeli örgütlenme faaliyetleri yürütmeye koyuldu.

2013 Haziran’ında yükselen gençlik isyanı, 2014 işçi grevleri ile başlayan, sağın karşı darbesi ile önü kesilmeye çalışılan işçi hareketi Temer hükümetinin arsız saldırıları karşısında yine bir dönemeçte. Sendikaların grevi erteleme kararına cevaben bağımsız işçi komitelerinin ve karar alma süreçlerinin kurulmasının ve ülke çapında hayatı durduracak genel grevin işçilerin öz gücü ile örgütlenmesinin olanaklarının sınanacağı eşiğe gelindi.**http://www.esquerdadiario.com.br/Comites-de-base-com-delegados-eleitos-pra-impor-a-greve-geral-ja/**Brezilya’da gelinen nokta ve tabandaki direnç sendikal bürokrasiye, uzlaşmacı politikalara ve sağa sapmaya alternatif bir cevap üretebilir.

Grev erteleme kararına rağmen 28 Mart’ta Minas Gerais eyaletinde toplanan 6 bin civarında eğitim emekçisi greve devam kararı için oy kullandı. Bu grev ve protesto 2011’deki eğitim emekçileri grevinden beri eyalette gerçekleşen en kitlesel eylem olarak kayda geçti.**http://www.esquerdadiario.com.br/Em-Minas-Gerais-a-greve-da-educacao-continua/**

Haber: isyandan.org