13 Eylül sabaha karşı 03.00’te polis Wukan köyünü bastı ve kapı kapı ilerleyerek sürmekte olan direnişin liderlerini toplamaya başladı. Sokaklarda halkla polis arasında çıkan çatışmaya dair görüntüler haber ajanslarına ulaştı.
Bu nadide köy üzerindeki yoğun baskının ve direnişin 5 yıl öncesine uzanan bir tarihçesi var:
Wukan halkı 2011 Eylül ayında topraklarının yozlaşmış yerel yönetim tarafından emlak şirketlerine peşkeş çekilmesine ve mülksüzleştirme politikasına karşı ayağa kalktı. Topraklarının satımından alınan ve yetkililer tarafından gasp edilen paranın araştırılmasını ve topraklarının iade edilmesini isteyen köylüler kararlı bir direniş başlattılar.
1990’lardan beri köylülerin topraklarına el konulması ve göçe zorlanmaları, 2000’li yılların ortalarında halk tarafından başlatılan imza kampanyaları gibi yöntemlerle engellenmeye çalışıldı. Ancak 2011 yılının sonunda 1 milyar yuan değerindeki toprakların köylülere danışılmaksızın bir emlak şirketine satılması ve köylülerin zararının telafi edilmesi adına en ufak bir adımın dahi atılmaması üzerine 20 bin kişi ayaklandı.
2011 Aralık ayında yetkililerle görüşmek için seçilen beş çiftçi temsilcisi tutuklandı, biri ise gözaltındayken hayatını kaybetti. Gözaltında gelen bu şüpheli ölüme halk 10 bin kişinin katıldığı kitlesel bir yürüyüş ile cevap verdi ve diğer dört temsilcinin serbest bırakılmasını talep etti. Köylüler polis saldırısına karşı köyün girişine barikatlar kurdular. Abluka altındaki köye diğer köylerden gizlice gıda yardımı yapıldı.
Direnişi abluka ile kıramayan Eyalet Hükümeti köye barikatları kaldırmaları karşılığında kendi köy konseylerini seçme hakkı sözü verdi. Halkın anlaşmaya yanaşması üzerine tutuklular da serbest bırakıldı.
5 yıl sonra..
Wukan halkı bu senenin Haziran ayından beri kendi seçtikleri Komünist Parti Sekreteri Lin Zuluan’un görevden alınması nedeniyle isyanda. Zuluan geçen hafta ‘yolsuzluk’ suçlaması ile 3 senelik hapis cezası aldı. Ancak onu seçen Wukan halkı asıl amacın, onun köyün çalınan parasının ve gasp edilen topraklarının iadesi için örgütlenen kampanyadan uzaklaştırılması olduğunu söylüyor.
Dört senedir süren toprak mücadelesinin sonuçsuz kalması üzerine Lin Zuluan üç ay önce kendisini seçen halkı tekrar sokaklara çıkmaya çağırmıştı. Bu çağrısı karşılığında da tutuklandı.
Haziran ayından beri Zuluan’ın serbest bırakılması ve toprak yolsuzluklarının araştırılması talebi ile sürdürülen protestolara öğrenciler, yaşlılar, esnaf, balıkçılar, çiftçiler dahil toplumun hemen her kesimi katılıyordu.
Eyalet hükümetinin protestoların derhal sonlandırılması tehdidinin ardından 13 Eylül’deki baskın geldi. Polis köyün giriş çıkışlarını kapattı ve kapı kapı dolaşarak protestocuları toplamaya başladı. Shanwei’dan bir devlet yetkilisi Çin devlet gazetesi Global Times’a verdiği demeçte Wukan halkına toprakların bir kısmının çoktan iade edildiğini belirterek köylülerin taleplerinin haksız oluğunu savundu.