Şili: Mapuçhe Halkının Nicolasa Ninesi Öldü 

Pehuenche halkının sembol lideri, Nicolasa Quintreman Calpan (74) dün ölü bulundu, cesedi Ralco Barajının yapay gölünün sularında yüzüyordu. Bölge Savcısına göre, herşey ölümcül bir kazaya işaret ediyor olsa da ölüm nedeni araştırılıyor. Bu ölüm, Mapuçe halkı için büyük keder zamanıdır.

Nicolasa Nine, kızkardeşi Berta ile birlikte İspanyol Endesa Enerji şirketinin Biobio nehri üzerinde kurmayı planladığı barajlara karşı yerli halkın yürüttüğü direnişe liderlik ediyordu. Hiç abartısız söylemek gerekir ki, Nicolasa, 20. yüzyılda Mapuçe halkının en büyük kadın liderlerinden biri olarak hatırlanacaktır. Kararlı bir duruşu vardı , bütün üzüntüsü verdiği mücadelede yalnız kalmaktı ve hiçbir şekilde izin alınmaksızın ve önceden hiç bir bildirimde bulunmaksızın yapımına başlanmış ve yükselmekte olan bir duvardı; bu neoliberal sarhoşluk zamanlarında onurlu duruşun ilacı oldu. Ona dağlarda eşlik eden çok sayıda insanı sevgiyle, saygıyla ve takdirle anıyoruz.  Biobío nehri kıyısında bulunan kulübesi, onun parmak izlerinden yürüyen genç nesiller için gerçek bir siyaset ve kültür okulu oldu. Onurlu duruşu, özellikle devlet ve çok uluslu şirketler olmak üzere, herşeyin satın alınacak bir fiyatı vardır, insanların, nehirlerin, toprağın, yağmurun, ruhların, anıların… herşeyin ama herşeyin  uygun bir satın alma fiyatı vardır diye düşünenlerin yüzüne indirilen bir tokat oldu.

Her zamanki kibirleriyle yerli halka yukarıdan bakarak aşağılayan en başta Endesa Enerji şirketi ve diğerleri, direnen Newen Mapu Zomoche halkını, Nicolasa Nine, kızkardeşi Berta, ele avuca sığmaz Aurelia, Pancha nine, El lonko lakaplı Antolin Curriao ve diğer birçoklarını, halk tarafından verilen adlarıyla, « Toprağın Kadın Güçleri » ni küçük gördüler. Batı eğitimi almamış bu bir avuç « cahil » kadın,  toprağın dilinde derin bilgeliğe sahip kadınlardır ve onlara Mapuche dilinde «topraktan alıp toprağa veren » anlamına gelen « kelluwun » denmektedir. On yıl boyunca direndiler, hükümet ve Endesa şirketi müzakere masasına oturmayı kabul etmek zorunda kaldı. Medya, hiç de şaşırtıcı olmayan bir karalamayla, onları milyonluk sözleşme sahipleri olarak adlandırdı. Basın gerçekleri anlatmadan emrivaki yapmaya uğraştı. Halbuki onlar yüksek dağların son sözü söylemesini isteyen direnişçilerdi. Sonunda müzakere masasına oturuldu. Aurelia Nine, Berta Nine ve Nicolasa Nine görüşmeyi kabul ettiler, ancak hiçbiri yaşadıkları toprakları terketmeyi kabul etmediler. Orada kalacaklardı, gölün kıyısında, ölene kadar burada kalacaklardı. İçlerinde ilk ölen Pancha Nine oldu, kimi zaman ona Galletue gölünde Biobio nehrinin başladığı yere kadar eşlik ederdik, anlattığı hikayelerden büyülenirdik. Onun ardından hayatını kaybeden El Lonko lakaplı Antolin Dede oldu, son ana kadar baraj suları altında kalan mezarlıktan yakınlarının cesetlerini kurtarmak için mücadele etti. Dedeler, nineler, kuzenler, amcalar, erkek ve kız kardeşler hepsi 60 metre yüksekliğindeki suların altında kaldılar. Bugün onların arasına Nicolasa nine de katıldı.

“Muhtemelen Pazartesi günü ölmüş” şeklinde açıklama yapıldı Savcı tarafından ama en önemli gerçek şu ki Nicolasa Nine on yıl önce ölmeye başladı. Ekonomik güç odaklarıyla yakın bağlantısı olan Cumhurbaşkanı Eduardo Frei, onun yaşadığı topraklarda hidroelektrik santral yapılmasına izin verdiği gün Nicolasa Nine’nin bir parçası öldü. Bankacılar tarafından çok sevilen Cumhurbaşkanı Ricardo Lagos kulübesinin bir kaç kilometre ötesinde barajın dev duvarını şampanya ve kanepe dağıtılan resmi törenle açtığı gün diğer bir parçası öldü. Başkan Lagos, Nicolasa Nine’nin «Korkak » dediği Başkan Frei’den farklıydı, o nineyi evinde ziyaret etmişti. Son çare olarak nineyi yaşadığı topraktan ayrılmaya ikna etmeye çalışmış böylelikle Endesa şirketindeki dostlarının yolundaki pürüzü kaldırmak için son çare olarak nineyi evinde ziyaret etmişti ancak başarılı olamamıştı. Nicolasa Nine, kulübesinde yaptığım ziyaretlerden birinde bana, Başkan Lago’nun ona ekonomik büyümeden, gelişmeden ve modernitenin gelişiminden bahsettiğini söyledi. Nicolasa Nine bu sözlerin hiçbirine ilgi göstermemişti. Bunun üzerine Başkan Lago, aramızda kalsın diyerek nineye yeni bir ticari anlaşmadan, tarihsel borçlardan, projelerden, nine ve ailesi için düşündüğü projelerden sözetmişti. Ve Nicolasa Nine bunlarla hiç ilgilenmemişti. Başkan Lagos, “devlet adamı” olunduğunda devlet aklının gözönünde tutulması gerektiğini ima etmişti. Ve ülkenin « Ülkenin yüksek çıkarlarından » bahsetmişti. Ve bir demokraside,Polis’in yasaları uygulatmak için olduğunu, bunun acı ama bir gerçek olduğunu söylemişti. Berta Nine, Başkan Ricardo Lagos’u kapıda görünce nasıl da şaşırdığını bana gülümseyerek anlatmıştı.

Kaynak: http://insurgente.org/index.php/mas-noticias/mas-noticias-insurgente/item/19683-muri%C3%B3-nicolasa