12.01.2016

Kanada: İlk Uluslar Topraklarını İşgal Eden Site C’yi Durdurmayı Amaçlıyor

8 İlk Ulus Anlaşma’sından Jack Askoty Site C şantiyesi için kesilen kadim ağaçlardan birinin kökü üzerinde duruyor. (Yvonne Tupper / Facebook)

8 Üyeli Anlaşma’yla yaklaşık değeri 9 milyar $ olan mega baraj İlk Uluslar’ın rızası olmadan inşaa edilmiş olacak.

Az sayıdaki Yerli protestocu işgal edilen topraklar üzerinde tamamlanmak üzere olan mega baraj inşaatını yapan Site C’yi durdurmaya çalışıyor. 9 Milyar $’lık baraj inşaatı projesi Fort St John yakınlarında dört aydır devam ediyor.

Saulteau İlk Ulusu’ndan olan, Yvonne Tupper, Chetwynd CBC News’e “Bizim barışçıl bir protesto kampımız vardı. Site C, bizim antlaşma haklarımızın ihlalidir. 8 İlk Ulus hiçbir anlaşmada önceden inşaat izni vermemiştir. Ve dava henüz görüşülürken inşaatın devam etmesi bize bir saldırı ve hakarettir,” diyor.

Tupper, yerel 8 İlk Ulus Anlaşması’nda, Peace Nehri’nin güney kıyısı ile Moberly Nehri’nin birleştiği geleneksel topraklar üzerinde yer alan Old Fort sahasında, yerel çiftçiler ve destekçilerin yardımıyla, Aralık ayı sonunda protesto kampı kurulduğunu söylüyor.

Yvonne Tupper BC Hydro şantiyesi yakınındaki yerli protesto kampında dövizleri asıyor. (Yvonne Tupper / Facebook)

Geçici olarak inşa edilen Çalı kampı (The bush camp) Site C köprüsüne yarım saatlik yürüme mesafesinde yer alıyor. Protestocular kampın yolunun ve içerisinde oda servisinin olmadığını söylüyorlar. Tupper engebeli patika yolundan yürüyerek geçtiğini söylüyor. O ayrıca, “protestocular, el yapımı karavanlarda, sundurmalarda ve bez çadırlarda uyurken öfkelerinin ateşiyle acı soğuk onları sıcak tutuyor,” diyor.

Tupper, “Biz silah veya herhangi bir şey taşımıyoruz; kendi topraklarımızı korumak için barışçıl protestolar gerçekleştirirken sonrasında bu Anlaşma ile 8 bölgede topraklarımız işgal ediliyor,” diyor.

Sosyal medyada paylaşılan 2 Ocak tarihli bir videoda Tupper, Kanada’ya has yün bir başlık takmış biri, kar tulumlu biri ve bir başka protestocu şantiye güvenlik görevlisi olarak kendisini tanıtan bir adam ile karla kaplı köprü üzerinde konuşuyorlar.

Adam onlara “şantiye sahasını” derhal terketmelerini söylüyor. Kadın protestoculardan biri 8 arazi üzerindeki Anlaşma’nın “izinsiz” olduğunu bildiriyor.

Kuzey Bölgesi RCMP (ÇN: Kanadalı atlı polis birliği) Çavuşu Dave Tyreman polisle temasa geçilmediğini söylüyor. Tyreman CBC News tarafından yöneltilen bir soruya verdiği yanıtta “Onların kendi güvenliklerini aldıkları gibi sizde BC Hydro araştırması yapmak zorundasınız,” diyor.

Protestocularla Hydro tartışması

Protestocular geçen Aralık ayından bu yana Fort St. John yakındaki Site C şantiye sahasını işgal ettiler. (Yvonne Tupper / Facebook)

BC Hydro İlk Uluslar’ın endişelerini gidermeye çalıştıklarını söylüyor. BC Hydro adına konuşan Dave Conway “BC Hydro güvenli ve yasal bir şekilde Site C hakkındaki düşüncelerini ifade eden ve barışçıl gösterilerde bulunan tüm bireylerin haklarına saygı gösterir. Bizler bu sorunun çözüleceğini umuyoruz. Yerel yetkililer inşaat faaliyetlerimize devam etmek için bize izin veriyorlar ve bizler de protestocularla görüşüyoruz. BC Hydro tüm seçenekleri değerlendirmeye ve durumu izlemeye devam edecektir,” diyor.

Site C baraj projesi 77 km karelik bir vadiyi sular altında bırakacak. Bölgede uzun tartışmalar meydana gelmiş ve bazı çevreler projeye şiddetle karşı çıkmıştır. Şimdiye kadar yerli olmayan çiftçiler Site C karşıtı eylemlerde ön sıralarda yer almışlardı.

B.C. Hükümeti yerel 8 İlk Ulus’la Anlaşma’nın müzakere edilmesine 8 Ağustos’ta başlandığını ancak her iki tarafında uzlaşmak için çözüm getirmediğini söylüyor.

Çevreci gruplar, vatandaşlar ve İlk Uluslar tarafından açılan birkaç davada mahkeme yoluyla baraj inşaatın durdurulmasına çalışılıyor ancak mahkeme davaları henüz barajın inşaa sürecini durdurmuş değil.

Fort St John ve Hudson’s Hope arasındaki nehir deltasının 55 km karesi sular altında bırakacak olan inşaat, kamuoyuna yaklaşık 9 milyar $’a mal olacak ve 10.000 civarı insana iş imkanı sağlayacak diye lanse ediliyor.

Site C savunucuları projenin 450.000 evin yıllık elektrik ihtiyacını karşılayacağını ve ülkede kullanılan Su enerjisi desteğini yüzde 8 artıracağını söylüyorlar.