FARC: Barış Anlaşması Bildirisinin Özeti

Bu yazı Barış için Özel Yargı Mercii’nin kurulmasını içeren anlaşmaya dair iki sayfalık özettir. Anlaşmanın tamamı henüz yayınlanmamıştır.

1. Kolombiya Hükümeti ve FARC-EP üzerinde mutabakata varılmış olan bu anlaşmalara bağlılıklarını beyan eder: ‘Yeni bir Kolombiya Kırsalına Doğru: Birleşik Kırsal Reform’, ‘Siyasi katılım: Barışın inşası için demokratik açılım’ ve ‘Yasa dışı uyuşturucu sorununun çözümü’.
2. Taraflar ayrıca kurbanların haklarını savunan adalet formülüne ve istikrarlı, uzun soluklu bir barışın inşasına katkı sunmaya yönelik bağlılıklarını teyit eder. Hakikat, adalet, telafi ve bir daha tekrarların yaşanmaması için bütünleşik bir sistem inşa ediyoruz. Bu bağlamda hakikat, birlikte yaşama ve tekrarları engelleme amacıyla bir komisyon kurulması noktasında uzlaştık, ayrıca kurbanların kayıplarının telafisi konusunda da önemli anlaşmalar sağladık.
3. Adalet konusuna gelince, Dava Daireleri ve Barış Mahkemesi tarafından desteklenen Barış için Özel Yargı Mercii’nin oluşturulması konusunda mutabakata vardık. Daireler ve Mahkeme çoğunlukla Kolombiyalı yargıçlardan oluşacak ve en yüksek standartlara göre seçilmiş sınırlı sayıdaki uluslararası uzmanın görüşüne başvurulacak. Dairelerin ve Barış Mahkemesinin asıl amacı cezasızlığa son vermek, hakikati ortaya çıkarmak, kurbanların kayıplarının telafi edilmesine katkıda bulunmak, iç savaş sırasında işlenmiş büyük suçların sorumlularını açığa çıkartmak ve cezalandırmak, özellikle büyük suçların örnek olacak şekilde cezalandırılmasıyla tekrarların yaşanmasının önüne geçmektir.
4. Anlaşmanın adalet ayağı, çatışmalar sona erer ermez, uluslararası savaş hukukunun da ortaya koyduğu üzere, Kolombiya devletinin politik suçlar ile ilgili mümkün olan en geniş affı sağlamasını içermektedir. Hiçbir davada insanlığa karşı işlenmiş, soykırım, işkence, zorla yerinden etme ve kaybetme, yargısız infaz ve cinsel şiddet içeren suçlar aftan yararlanamaz. Bu suçlar soruşturmaya ve Barış İçin Özel Yargı Mercii’nin yargılamasına tabi olacaktır.
5. Barış İçin Özel Yargı Mercii dolaylı veya direkt olarak iç savaşa katılmış, FARC-EP ve devlet organları da dahil olmak üzere, çatışmanın ve özellikle de ciddi davaların tarafları olan herkes ile yüzleşmelidir.
6. Barış İçin Özel Yargı Mercii iki tip prosedür üzerinde durmaktadır: ilki sorumluluğunu kabul edenler, ikincisi ise kabul etmeyenler veya geç itiraf edenler. İlk grup ile ilgili karar, başsavcılık soruşturması, diğer devlet kurumları tarafından verilmiş cezalar, mevcut hükümler ve insan hakları örgütleri ile kurbanlardan sağlanan bilgiler karşılaştırılarak verilecektir. İkinci gruba dahil olanlar ise mahkemede yargılanacaktır.
7. Mahkemenin karar vereceği yaptırımlarla kurbanların haklarının en iyi şekilde gözetilmesi, barışın sağlamlaştırılması ve zararın telafisi için en iyi çözümün sunulması hedeflenmektedir. Sistem içersindeki suçlarının sorumluluğunu kabul edenler kendi özgürlük ve haklarının kısıtlanmasını da kapsayan, kurbanların haklarına saygılı, tazmin ve telafi hedefini garanti altına alan yaptırımlara maruz kalacaktır. Ciddi suçlardaki sorumluluğunu kabul edenler için verilecek ceza özel koşullar altında en az 5, en çok da 8 senelik hapis cezasını içerecektir. Sonradan itirafta bulunanlar için ise bu ceza normal koşullarda 5 ile 8 sene arasında değişen hapis cezasını kapsamaktadır. Alternatif ceza yöntemlerine olanak sağlanabilmesi adına hizmet ile yeniden sosyalleşme ve çalışma üzerinden katkı ve fayda sağlanması beklenmektedir. Sorumluluğunu kabul etmeyenler ancak suçu ispatlananlar normal koşullar altında 20 sene hapis yatacaktır.
8. Barış İçin Yargı Mercii’nden özel muamele bekleyebilmek için hakikati söyleyerek iş birliği yapmak, kurbanların kayıplarının telafisine katkıda bulunmak ve aynı suçların bir daha tekrarlanmayacağını garanti altına almak şarttır.
9. FARC’ın bu anlaşmadaki sorumluluğu nihai anlaşmanın imzalanmasını takiben en geç 60 gün içinde silah bırakmaya başlamaktır.
10. FARC’ın yasal siyasi bir harekete dönüşmesi ortak bir hedeftir ve hükümetin mutabakata varılmış olan koşullarda bu sürece destek vermesi beklenmektedir.

Havana, Küba, 23 Eylül 2015

Kaynak: http://farc-epeace.org/index.php/communiques/communiques-peace-delegation/item/856-joint-communique-on-the-agreement-for-the-creation-of-an-especial-jurisdiction-for-peace.html